Farmokognoziya oxiri p65

Mahsulotning tashqi ko‘rinishi.
Tayyor mahsulot uzun,
iðsimon, sariq-qo‘ng‘ir yoki tillarang sariq-qo‘ng‘ir tusli onalik
gulining ustunchasidan iborat. Ustuncha uzunligi 20 sm,
yo‘g‘onligi 1 mm bo‘lib, uchida onalik og‘izchasi bor.
Mahsulot o‘ziga xos kuchsiz hidga ega.
Kimyoviy tarkibi. 
Mahsulot tarkibida vitamin K
1
(1 g mah-
sulotda: 1600 biologik birlik miqdorida), askorbin va pantoten
kislotalar, 0,12 % efir moyi, 2,15 % gacha achchiq moddalar,
3,18% saponinlar, inozit, 0,05% alkaloidlar hamda boshqa
birikmalar bo‘ladi.
Ishlatilishi. 
Makkajo‘xori o‘simligining preparatlari o‘t
haydovchi (xoletsistit, xolangit va gepatit kasalliklarida, o‘t
ajralishi to‘xtab qolgan hollarda) hamda siydik haydovchi
(buyrak-tosh kasalligida, qovuqda tosh bo‘lganda va istisqo
kasalligida) hamda qon to‘xtatuvchi dori sifatida qo‘llaniladi.
Dorivor preparatlari.
Suyuq ekstrakt.

---

79
BODREZAK (KALINA) PO‘STLOG‘I VA MEVASI – CORTEX
ET FRUCTUS VIBURNI
O‘simlikning nomi.
Oddiy bodrezak (kalina, chingiz) — Vi-
burnum opulus L., shilvidoshlar (uchqatdoshlar) — Caprifo-
liaceae oilasiga kiradi (15-rangli rasm).
Bo‘yi 1,5—3 m ga yetadigan buta. Bargi keng tuxumsimon,
uch-besh bo‘lakli, yirik tishsimon qirrali, yuqori tomoni to‘q
yashil, pastki tomoni esa och yashil, tomirlari tuklar bilan
qoplangan, poyada bandi bilan qarama-qarshi joylashgan.
Gullari oq rangli, yassi, yarimsoyabonga to‘plangan. Gulko-
sachasi 5 tishli, gultojisi 5 bo‘lakka qirqilgan. Gul to‘plamining
chetidagi gullar diametri 1—2,5 sm, meva hosil qilmaydi.
O‘rtadagi gullari mayda (diametri 5 mm) va ikki jinsli, meva
qiladi. Otaligi 5 ta, onalik tuguni 5 xonali, pastga joylashgan.
Mevasi — sharsimon, qizil, danakli meva.
May oyining oxiridan boshlab, iyulning yarmigacha gul-
laydi, mevasi avgust-sentabrda pishadi.