Farmokognoziya oxiri p65

Kimyoviy tarkibi.
O‘simlikning yerustki qismi tarkibida
yurak glikozidlari va flavonoidlar bo‘ladi. Mahsulotdan simarin,
adonitoksin va boshqa yurak glikozidlari hamda flavon glikozid-
lari ajratib olingan. XI DF ga
ko‘ra 1 g mahsulotning biologik
faolligi 50— 66 LED yoki 6,3—
8 KED bo‘lishi kerak.
Ishlatilishi.
Adonis o‘sim-
ligining preparatlari yurak kasal-
liklarini davolashda ishlatiladi.
Adonis preparatlari kumulativ
xossaga ega bo‘lmagani sababli
surunkali yurak porogini davo-
lashda doim ishlatish mumkin
(angishvonagul o‘simligidan
farqi).
Dorivor preparatlari.
Yangi
Galen preparati — adonizid (15
ml dan shisha idishda chi-
qariladi), quruq adonizid (tab-
letka holida chiqariladi), quruq
ekstrakt, damlama. Adonisning
quruq ekstrakti Bexterov tab-
letkasi (draje) hamda adonis-
brom tabletkasi (draje) va yurak
18-rasm.
 Bahorgi adonis
bargining tashqi ko‘rinishi:
a
— bargning pastki epidermisi;
b
— barg asos qismining
epidermisi; 
1
— oddiy tuk,
2
— pufaksimon tuk,
3
— tuk o‘rni.
a
2
3
b
1

---

222
kasalligida ishlatiladigan boshqa kompleks preparatlar tarkibiga
kiradi.
Adonis o‘simligining turlari juda ko‘p bo‘lib, ular yetarli
o‘rganilgan emas. Adonis turlarining hammasi biologik faol (yu-
rakka kuchli) ta’sirga ega bo‘lishi mumkin. Biologik ta’siri o‘r-
ganilgan va tibbiyotda ishlatishga ruxsat etilgan adonis turlari
quyidagilar.
1. Turkiston adonisi (gulizardak, sariqgul)
— Adonis tur-
kestanica Adolf. O‘rta Osiyo respublikalarining tog‘li tumanla-
rida, tog‘larning yumshoq tuproqli qiyalarida, ba’zan archazor-
larda o‘sadi. Turkiston adonisi ko‘p yillik, bo‘yi 30—80 sm
gacha yetadigan o‘t o‘simlik. Poyasi bir nechta, shoxlanmagan
yoki kam shoxli bo‘ladi. Bargi lansetsimon, o‘tkir uchli, 1—2
bo‘lakchaga ikki marta patsimon ajralgan bo‘lib, poyada
bandsiz ketma-ket joylashgan. Gullari sariq rangli, yakka-yak-
ka holda, poya uchiga o‘rnashgan.
Mevasi — ko‘p yong‘oqchali to‘p meva.