Farmakologiya

Miorelaksantlar (Kuraresimon vositalar)
Òana ko‘ndalang-targ‘il mushaklarini bo‘shashtiruvchi
vositalar  miorelaksantlar deb ataladi (mio—mushak,  relak-
sant—bo‘shashtiruvchi).
Bu guruhning preparati bo‘lgan kurare nayza zaharidir. Bu
zahar Janubiy Amerikaning o‘simlik turlaridan bo‘lgan
Strychnos va Chondodendronning ekstrakti hisoblanadi. Ameri-
kalik induslar uni XV asrda yirik hayvonlarni ovlashda
ishlatganlar. Kurarening ta’sir etish mexanizmi esa K.Bernar
(1851) va E.V.Pelikan (1857) tomonidan aniqlangan. Ularning
fikricha, kurare harakat nervidan impulslarning mushaklarga
o‘tishini to‘xtatib qo‘yadi yoki nerv-mushak sinapsini bloklaydi.
Miorelaksantlarning asosiy farmakologik ta’siri nerv-mushak
sinapsidagi N- xolinoretseptorlarga qaratilgan bo‘lib, impulslar
o‘tishini to‘sib, mushaklarni bo‘shashtirishdan iborat.
Mushaklarning bo‘shashishi quyidagi tartibda bo‘ladi:
birinchi galda yuzdagi, kalladagi va bo‘yindagi mushaklar
bo‘shashadi, keyin esa qo‘l mushaklari, so‘ng oyoq, qorin,
orqa mushaklari, ko‘krak, nafas mushaklari va nihoyat,
diafragma falajlanadi. Natijada odam harakatsizlanadi va nafas
to‘xtaydi.
Miorelaksantlar ta’sir mexanizmi bo‘yicha 2 guruhga bo‘li-
nadi: antidepolarizatorlar va depolarizator miorelaksantlar.
Antidepolarizatorlar ko‘pincha raqobat tarzida ta’sir etadi-
gan miorelaksantlar deb yuritiladi. Chunki, ular mediator
asetilxolin o‘tiradigan mushak sathidagi postsinaptik pardani
band qilib, uning xolinoretseptorlarga ta’sir etishiga to‘sqinlik
qiladi. Boshqacha aytganda, antidepolarizatorlar asetilxolin
ta’sirida bo‘ladigan postsinaptik parda qutbsizlanishiga — depo-
larizatsiyaga yo‘l qo‘ymaydi (9-rasm).