Icmailov Astan Ibragimovich Bokiyev Abdujolol Abdulxamitovich

3.3.2. Invertorlar.
Amaliyotda ko‘p xollarda o‘zgarmas tokni o‘zgaruvchan tokka
aylantirish talab etiladi. O‘zgarmas tokni o‘zgaruvchan tokka aylantirib 
beruvchi qurilma
 invertor
deb ataladi. 
Invertorlar o‘zgarmas tok zanjiridagi energiyani o‘zgaruvchan tok 
zanjiriga uzatishi mumkin. Bunda invertorning ishi manbaning o‘zgaruvchan 

---

168 
kuchlanishi bilan begilanadi. Invertor esa manbaga bog‘langan deyiladi. Agar 
invertor iste’molchini manba bilan bog‘lanmagan holda energiya bilan 
ta’minlasa, u avtonom invertor deyiladi. 
Invertorlash jarayoni to‘g‘rilash jarayoniga teskaridir.
Tiristorli o‘zgartirgichlar o‘zgarmas tok dvigatellarining tezligini 
boshqarish va aylanish yo‘nalishini o‘zgartirishda keng qo‘llaniladi. 
Mustaqqil ishlovchi invertorlar avtonom invertorlar deyiladi. Avtonom 
invertorlar tok invertorlari va kuchlanish invertorlariga bo‘linadi. (3.3.3 – 
rasm) 
3.3.3 – rasm. Xozirda qo’llanilayotgan invertorlar 

---

169 
3.3.3. Elektron kuchaytirgichlar.
Kuchaytirigich va uning ta’rifi. 
Avtomatik boshqarish tizimlari, radiotexnika, radiolokatsiya va boshqa 
tizimlarda kichik quvvatli signallarni kuchaytirish uchun kuchaytirgichlardan 
foydalaniladi. 
Kichik quvvatli o‘zgaruvchan signalning parametrlarini 
buzmasdan doimiy kuchlanish manbaining quvvati hisobiga kuchaytirib 
beruvchi qurilma kuchaytirgich deb ataladi. 
Kuchaytirgich qurilmasi kuchaytiruvchi element, rezistor, kondensator, 
chiqish zanjiridagi doimiy kuchlanish manbai hamda iste’molchidan iborat. 
Bitta kuchaytiruvchi elementi bo‘lgan zanjir 
kaskad
 
deb ataladi.
Kuchaytiruvchi element sifatida qanday element ishlatishiga qarab 
kuchaytirgichlar elektron, magnitli va boshqa xillarga bo‘linadi. Ish rejimiga 
ko‘ra ular