Icmailov Astan Ibragimovich Bokiyev Abdujolol Abdulxamitovich

n
1
=60f/p
 
chastota bilan aylanuvchi magnit maydon hosil bo‘ladi. Aylanuvchan 
magnit maydon rotor chulg‘amini kesib o‘tib,uning yopiq zanjiriga ega 
chulg‘amida E. Yu. K. hosil qiladi. Rotor chulg‘amidagi tok bilan statordagi 
aylanuvchi magnit maydonning o‘zaro ta’siri natijasida aylantiruvchi 
elektromagnit moment hosil bo‘lib, natijada motor 
n
2 
chastota bilan aylana 
boshlaydi. Aylantiruvchi momentni hosil qiluvchi kuchlarning yo‘nalishi chap 
qo‘l qoidasi bilan aniqlanadi.

---

276 
Dvigatelning statoriga berilgan elektr energiyasi elektromagnit jarayon
natijasida rotorda aylantiruvchi mexanik energiyaga aylanadi. Asinxron 
motorning aylanish yo‘nalishini o‘zgartirish uchun stator chulg‘amining 
elektr tarmog‘iga ulanadigan har qanday ikki uchini o‘zaro almashtirish kifoya. 
Bunda aylanuvchi magnit maydon va u tomon ergashib aylanuvchi rotorning 
aylanish yo‘nalishlari teskariga o‘zgaradi. Rotorning aylanish 
n
2 
aylanuvchi 
magnit maydonining sinxron chastotasi
n
1
ga nisbatan hamma vaqt kichik 
bo‘ladi. Agar
n
2
= n
1
bo‘lganda rotor chulg‘amida tok va aylantiruvchi 
moment hosil bo‘lmaydi. Aylanuvchi magnit maydoni va rotor chastotalari 
ayirmasining sinxron chastotaga nisbati 
sirpanish 
deb ataladi va 
S
 
harfi bilan 
belgilanadi. Demak, sirpanishning qiymati quyidagicha ifodalanadi: 
(11-1) 
Quvvati 
1÷100 kVt
gacha bo‘lgan normal tuzilishdagi asinxron
motorlarning nominal yuklamasiga tegishli nominal sirpanish 
bo‘ladi. (11.2) 
Asinxron mashinaning dvigatel rejimida