Icmailov Astan Ibragimovich Bokiyev Abdujolol Abdulxamitovich

M=k
M
FI
ya
momenti qiymati ham momentlar muvozanati 
tiklanguncha, ya’ni 
M=M
c
 
bo‘lguncha ko‘payib boradi. 
M=M
c
 
bo‘lishi bilan 
motor aylanish chastotasining yuklama sababli pasayishi tugaydi va motor 
yangi o‘zgarmas aylanish chastotasi bilan turg‘un rejimda ishlay boshlaydi. 
Qarshilk momentining o‘zgarishi bilan elektr motorlarning aylanish chastotasi 
demak, e.yu.k. qiymati ham o‘zgarib, natijada ularning aylantiruvchi momenti 
ham momentlar muvozanati tiklanguncha o‘z-o‘zidan o‘zgaradi. Elektr 
motorlarning bu xususiyati ularning asosiy afzalliklaridan biri hisoblanadi.
Elektr motorlar 
tabiiy
 
va 
sun’iy 
mexanik xarakteristikalarga 
ega bo‘lishi 
mumkin. 
Yakor yoki rotor chulg‘amiga qo‘shimcha tashqi qarshilik kiritilmay 
nominal kuchlanish va nominal magnit oqimda olinadigan 
n = f(M)
bog‘lanish 
elektr motorning tabiiy mexanik xarakteristikasi deyiladi.
Yakor yoki rotor chulg‘amiga biror tashqi qarshilik kiritilganda hamda 
kuchlanish yoki magnit oqimning nominaldan farq qilganda olinadigan 
n = 
f(M)
bog‘lanish motorning sun’iy mexanik xarakteristikasi deyiladi.
Aylantiruvchi moment o‘zgarishi bilan motor aylanish chastotasining 
o‘zgarish darajasiga qarab quyidagi mexanik xarakteristikalar bo‘lishi mumkin: 
1)
mutlaqo qattiq xarakteristika.
Aylantiruvchi momentning nominal 
qiymatgacha o‘zgarishida aylanish chastotasi o‘zgarmay qoladigan motor 
mutlaqo qattiq xarakteristikaga ega motor deyiladi. Bunday mexanik 
xarakteristikaga sinxron motorlar ega bo‘ladi; 

---

270 
2)