Mikrobiologiya va immunologiya

Antibiotiklarning turkumlanishi. 
Antibiotiklarni turkumlashda 3 ta asosiy prinsip mavjud: 
1. Tasir spektri bo‘yicha; 
2. Kimyoviy tuzilishi bo‘yicha; 
3. Antibiotiklarning xujayraga molekulyar ta’sir mexanizmi bo‘yicha; 
1.Antibiotiklar ta’sir spektri buyicha: 
1. Antibakterial. 
2. Zamburug‘larga qarshi.
3. Shishlarga qarshi antibiotiklarga bo‘linadi. 
2. Kimyoviy tuzshshshiga ko‘ra turkumlanishi. 
1. Atsiklik tuzilishishga ega bo‘lgan antibiotiklar - nistatin, amfoteretsin, 
trikomksiya, kanditsidin va boshqalar; 
2. Tetratsiklin tuzilishiga ega bo‘lgan antibiotiklar; 
3. Aromatik tuzilishiga ega bo‘lgan antibiotiklyar - gigromitsin; 
4. Kislorod saqlaydigan geterotsiklik antibiotiklar grizeofulvin, novobiotsin va 
boshqalar; 

---

59 
5. Makrolidlar - o‘zining molekulasida, bitta yoki bir nechta karbonsuv xalqalari 
bilan bog‘langan makrotsiklik lakton xalqalari saqlaydi. Bularga eritromitsin, 
oleandomitsin, linkomitsin kiradi; 
6. Antratsiklinlar- streptomitsin, neomitsin, kanamitsin, monomitsin va 
gentamitsinlar kiradi; 
7. Pennitsillinlar; 
8. Polipeptidlar - gramitsidin, tirotritsinlar, batsitratsin, polimiksinlar, lizotsinlar, 
viomitsin, kolitsinlar va boshqalar; 
9. Aktinomitsinlar; 
10. Streptotripsinlar - o‘ta zaxarli. 
3. Antibiotiklarni molekulyar ta’sir mexanizmiga ko‘ra turkumlanishi: 
1. Bakteriyalarning hujayra qobig‘i sinteziga ta’sir qiluvchilar (pe-
nitsillinlar, ristomitsin, vankomitsin, novobiotsin, sikloserin va boshqalar). 
2. Bakteriya hujayrasida oksillarning sintezini buzuvchilar)
(tetratsiklinlar, levomitsetin). 
3. Bakteriya hujayrasida oqsillarning sinteziga to‘sqinlik qiladigan va bir vaqtning 
o‘zida 
translyasiya 
jarayonida 
irsiy 
kodning 
hisobini 
buzadiganlar 
- 
aminoglyukozidlar. 
4. Hujayrada nuklein kislotasining sintezini buzadiganlar – rifomisinlar. 
5. Zamburug‘ hujayralarida sitoplazmatik membarananing butunligini
buzadiganlar (zamburug‘larga qarshi antibiotiklar, polienlar).