O ʻ zbekiston respublikasi oliy va o ʻ rta maxsus ta ʼ lim vazirligi

Xorijiy valyuta kurslarining belgilanishi va ular orasidagi farq 
 
Valyutalar 
juftligi 
Sotish narxi
 
Sotib olish narxi
 
Ular orasidagi 
farq
 
EUR/USD 
1.3350 
1.3354 
0.030% 
USD/EUR 
0.7487 
0.7489 
0.027% 
USD/JPY 
99.16 
99.19 
0.030% 
JPY/USD 
0.0101 
0.0101 
0.000% 
USD/GBP 
0.6289 
0.6289 
0.000% 
GBP/USD 
1.5904 
1.5906 
0.013% 
7.2. Valyuta bozorida savdoni amalga oshirish tartibi 
Ayriboshlash kurslarini qay tartibda belgilanishini yoki oʻzgari-
shini biror bir belgilangan joyga borib kuzatishning imkoni yoʻq. 
Sababi valyutalarni ayriboshlash Nyu York, Tokyo va shu kabi boshqa 
birjalarda amalga oshirilmaydi. Aksincha, xalqaro valyuta bozori 
birjadan tashqari tartibga solingan bozor (over-the-counter) hisoblana-
di. Ushbu bozorda yuzlab dillerlar (asosan banklar) xorijiy valyutadagi 
depozitlarni sotish va sotib olishga tayyor turishadi. Ushbu dillerlar 
asosan kelishuvlarni telefon va kompyuterda amalga oshirishadi. 
Ushbu bozorning funksiyalari markazlashgan bozor funksiyalaridan 
farq qilmaydi. Eʼtibor qaratilishi lozim boʻlgan holat, banklar, 
kompaniyalar va hukumatning xalqaro valyuta bozorida valyutalarni 
sotib olishi hamda sotishi haqida soʻz yuritilganda bu yerda ularning 
valyutani oʻzini sotib olishi nazarda tutilmaydi. Yaʼni bank dollar sotib 
oldi deyilganda bankning 
dollarda shakllantirilgan depozit
ni sotib 
olganligi nazarda tutiladi.
Odatda xalqaro valyuta bozoridagi tranzaksiyalarning miqdori $1 
milliondan oshadi. Xalqaro valyuta bozorida belgilanadigan ayribosh-

---

118 
lash kurslari bilan banklar valyuta ayriboshlash shahobchalardagi 
ayriboshlash kurslarining oʻrtasida farq mavjud. Yaʼni banklarda 
belgilangan kurs valyuta bozoridagi kursdan balandroq boʻladi. Sababi 
bank oʻzidagi ayribooʻlash kurslarini oʻzining siyosatidan kelib 
chiqqan holda ham belgilashi mumkin. Misol sifatida Oʻzbekiston 
tijorat banklaridagi ayriboshlash kurslari orasida farqni koʻrsatishimiz 
mumkin. Foreksda esa asosan yirik hajmdagi tranzaksiyalar amalga 
oshirilganligi sababli, ayriboshlash kurslari tijorat banklaridagi kursga 
nisbatan biroz past boʻladi.