Бухоро давлат университети ҳузуридаги илмий даража берувчи dsc

Мазмуни: 
Унинг камоли устидан ортиқ камол бўлмас, 
Магарам, Аллоҳнинг камолигина устун холос. 
Меърож тунида ўзининг ожизлигини исбот қилиб, “Ла уҳсий санаий ъалайка кама 
аснайта ъала нафсика” (“Сенга Сен сано айтганингдек, мен Сенга айтган саномнинг 
саноғини билмасман”), деб шериги бўлмаган Зотга арзу ниёзу роз қилиб турганда, 
“Аллоҳим, Сен мени араб ва ажамнинг энг фасоҳатлиси қилиб илми фасоҳатни бердинг, 
бироқ Сенинг ҳамдингни адо қилишга ожиз қилдинг”, деб турганда: 

---

108 
Рубоий: 
Жоеки, он фасиҳи фасоҳат гудохта, 
Худ дар адойи ҳамди худ ожиз шунохта. 
Моро чи жое мартабайи дамзадан азон, 
Бояд забон ба тийғи хажал пора сохта. 
Мазмуни: 
Ўшал балоғату фасоҳат билан сўзловчи қилинган зотни 
Ўзининг ҳамдини айтишга ожиз қилиб қўйганидан кЭйин, 
Бизга ундан сўз очишга йўл бўлсин, ундан кўра 
Тилни хижолат қиличи билан парчалаб ташлаш керак. 
Биз шикаста забонларга оғиз очмоққа не имкон ва биз йўл ошуфталарига сўзга йўл 
бўлсин.
 
 Юқоридаги парчада Меърож тунидаги воқеаларга ишора берилган. Меърож 
сўзининг луғавий маъноси “Навоий асарлари луғатида”
1)шоти, нарвон;
2)юқорига (кўкка) кўтарилиш; 
 3) Муҳаммад (с.а.в.)нинг Маккадан Қуддусга бориши ва Қуддусдан кўкка чиқиши,- деб 
берилган. Меърож кечаси Қуръон Каримнинг “Ал-Исро” (“Тунги сайр”) деб номланган 
17-сура, 1-ояти каримасида мана бундай берилган: “(Оллоҳ) бир кеча, Ўз бандаси 
(Муҳаммад)ни унга оят-мўжизаларимиздан кўрсатиш учун (Маккадаги) Масжид ал-
Ҳаромдан (Қуддусдаги) Биз атрофини баракотли қилиб қўйган Масжид ал-Аҳсога сайр
қилдирган (барча айб-у нуқсондан) пок зотдир. Дарҳақиқат, У эшитгувчи, кўргувчи 
зотдир” .Бу оятга таржимон қуйидагича изоҳ беради:“Бу—меърож, яъни Оллоҳ 
ҳузурига кўтарилиш қиссаси бўлиб, у пайғамбаримизнинг Мадинага ҳижрат 
қилишларидан бир йил илгари воқе бўлгандир. Расулуллоҳ айтадилар: “Бир кеча 

---

109 
Масжид ал-Ҳаромда эканман, баногоҳ ҳузуримга Жаброил Буроқ исмли отни етаклаб 
келди ва мени ўша отга миндириб самога олиб чиқиб кетди. Бир зумда Қуддус шаҳрига 
етиб келдик. Бу ердаги Масжид ал-Ақсода икки ракат нафл намозини ўқигач, яна 
Буроққа миниб Жаброил билан осмонга йўл олдик...»
60
.Шоир пайғамбаримизнинг 
Меърож тунида “Аллоҳим, Сен мени араб ва ажамнинг энг фасоҳатлиси қилиб илми 
фасоҳатни бердинг, бироқ Сенинг ҳамдингни адо қилишга ожиз қилдинг”, деган 
сўзларини келтириб, пайғамбаримизнинг тиллари ғоятда фасоҳат ва балоғатли бўла 
туриб, У маҳмуд ва ўхшаши бўлмаган зотнинг ҳамдини айтишда ожиз қолиб тийилди. 
Энди ўзимизнинг исён чангига буланган ва зулмат ботқоғига оёғимиз ботган бўлатуриб 
қандай қилиб бу баланд ошёнга парвоз қиламиз, - дея нола қилади.