O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti “Neft va gaz” fakulteti

Pardali suv (plenochnaya voda)
– jins zarralarini juda yupqa (0,0001 sm) parda 
ko`rinishida urab va molekulyar tortish kuchlari ta’sirida jinsda ushlanib to‘rgan suv. 
Bunday suv harakatlanish kobiliyatiga ega, suv qalinrok pardalardan yupqarok pardalar 
tomon harakatlanadi. Og‘irlik kuchi pardali suv harakatiga ta’sir etmaydi. 
Temperaturaning ko‘tarilishi bilan pardali suvning harakati tezlashadi.
Propan
– S
3
N
8
alkani. Rangsiz gaz. Qaynash temperaturasi 42,07 
o
S; zichligi 0,5005 (20 
o
S da); havoga nisbatan zichligi 1,522, havo bilan aralashganda portlash chegarasi: quyi 
chegara 2,1; yuqori chegara 9,5 hajm %. Propan suv bilan gidrat S
3
N
8
.
6N
2
O hosil qiladi. 
Propan tabiiy gazlarda, neft olishda yo`l –yo`lakay chiqadigan gazlarda, shuningdek 
ayrim sanoat gazlarida uchraydi. Gaz uyumlaridan chiqadigan gazlarda propan 0,5 %dan 
kam, neft va kondensat gazlarida 5% gacha. Bu gaz izopren kovchuklari va polipropilen 
olishda ishlatiladi. Propan tarkibida 2% va undan yuqori propan bo‘lgan gazlardan 
olinadi. 
Suvning fizik-kimyoviy xossalari
– tabiiy suvlarning fizik-kimyoviy xossalarini 
aniqlovchi parametrlar. Bo‘larga vodorod ionlari konsentratsiyasi (pH) va oksidlanish-
qaytarilish potensiali (pH) kiradi. 
Tabiiy neft gazlari
– parafin qatoriga kiruvchi (C
n
H
2n+2
) gazsimon uglevodorodlar 
aralashmasidan tarkib topgan gazlar. Azot, karbonat kislota, serovodorod va benzin 
buglari aralashgan metan CH
4
(ba’zan 99%gacha), etan C
2
H
6
, propan C
3
H
8
, butan C
4
H
10
, 
gazlari kiradi.
Uglevodorod resurslari texnologiyaliligi
– uglevodorod zaxiralarini Uglerod (C) – 
Mendeleyev davriy sistemasining 4 guruhidagi kimyoviy element. Elementar U. ikki 
xilda – olmoz va grafit ko`rinishida uchraydi. Grafitni aloxida shakli amorf U. 
hisoblanadi. Oddiy t-rada U. inert. Yuqori t-rada esa ko‘pchilik elementlar bilan 
reaksiyaga kirishadi. U atomlarini o`zaro qo‘shilib organiq birikmalarning U.li skeletini 
tashkil etuvchi turli chidamli zanjir va sikllarni hosil qilishi uning muxim 
xususiyatlaridan biri hisoblanadi. 

---

524