O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti “Neft va gaz” fakulteti

 
40.4-rasm.
Gaz suyuqlik aralashmasini ajratish qurilmasi
: 
1 –
gaz suyuqlik aralashmasini uzatish uchun quvur uzatma; 
2, 7
–halqali tirqish; 
3, 5, 8, 
9
- quvurchalar; 
4
-sig‘im; 
6
–burilma. 
Quvur uzatma 1 orqali ajratishga gaz suyuqlik aralashmasi beriladi. Burilmaning 
oldidan halqali 2 tirqish va 3 quvurcha orqali gaz suyuqlik aralashmasining bir qismi 
olinadi. Gravitatsiya maydoni sig‘imida 4 gaz suyuqlikdan ajratiladi va quvurcha 5 
orqali burilgandan keyin past bosimli zonaga beriladi, u yerda oqimning bosimi 
buralishgacha bо‘lgan bosimdan kichik. 
Buralma harakat beruvchi moslamada 6 burilgan keyin gaz suyuqlik aralashmasi 
oqimi gazni past bosimli zonali markazga va eng chetki gaz suyuqlik zonali yuqori 
bosimli ajraladi. 
Keyin eng chetki gaz suyuqlik oqimi halqali 7 tirqish va quvurcha 8 orqali olinadi 
va gravitatsion maydon sig‘imiga 4 ajraladi, gaz quvurcha 9 orqali asosiy oqimga 
qaytariladi. 
Samaradorlik- 
gaz suyuqlik aralashmasini ajratish usuli о‘tkazish imkoniyati oshganda 
gazni tozalash samaradorligini oshiradi, qaysiki suyuqlik bо‘yicha о‘tkazish kо‘rsatgichi 
oshganda ajratgichdan keyin gaz oqimida qoldiq suyuqlik tarkibini keskin о‘zgarishga olib 

---

359 
kelmaydi
 
4.Gazni ajratish jihozlari 
 
Bu taklif qilingan qurilma gazni suyuqlikdan ajratish uchun neftni – va 
gazniqayta ishlaydigan sanoatda qо‘llaniladi (14.5-rasm). 
Qurilma aralashmani kiritish uchun korpus 1, quvurcha 2 va gazni chiqarish uchun 3 
quvurcha, suyuqlikni chiqarish uchun quvurcha 4, tomchiurilma 5, tо‘siq 6, otbortovkali 8 
teshilgan 7 tо‘siq, tо‘siqqa 90-150° ostida mahkamlangan plastinka 9, tomchiurilma maydoni 5 
dan tashkil topgan. 
Qurilma quyidagi tartibda ishlaydi. 
Gazsuyuqlik aralashmasi quvurcha 2 orqali korpusga kirib keladi. Suyuqlik sathi 
doimiy ravishda tо‘siq 6 orqali oqib о‘tishi hisobiga ushlab turiladi. Gaz о‘ta mayda 
dispersli tomchi suyuqlik bilan birgalikda gravitatsiyali sovutishda chо‘kmaganligi 
sababli tomchiurilmagan 5 yо‘naltiriladi, u yerda tomchili suyuqlikni ajralishi sodir 
bо‘ladi, undan keyin suyuqlik pastga oqadi, gaz tomchiurilma5 orqali о‘tadi va 
quvurcha 3 orqali chiqadi. Gaz oqimi harakatlanganda suyuqlikning yuzasida tо‘lqin 
shakllanishi va kо‘pik paydo bо‘ladi, qaysiki otbortovka 8 va tо‘siqqacha suyuq va gaz 
oqimi bilan aralashadi. 
Bunda kо‘piklarni tormozlanishi va parchalanishi sodir bо‘ladi, hamda 
tomchiurilmaga 5 kirishdan oldin suyuqlikning tо‘lqini sо‘nadi. Tо‘siq 6 suyuqlik 
yuzasini gazning oqimidan ajratadi, kо‘pikni va tо‘lqinlarni tomchi urilmaga 5 kirishiga 
yо‘l bermaydi. Gaz oqimi tomchi urilmaga borish yо‘lida tо‘siqni 7 hamma tomonidan 
aylanib о‘tadi. Tomchi urilmada 5 gaz oqimidan ajralib chiqqan suyuqlik tо‘siqqa 7 
oqadi va teshik orqali tо‘siqning tagidan oqib о‘tadi, keyin esa kо‘ndalang tо‘siq 6 
orqali qaytadan oqib о‘tadi va quvurcha 4 orqali chiqib ketadi.