Pedagogning kommunikativ ko’nikmalarini rivojlantirish moduli

Kommunikatsiyaning psixologik tizimi va vazifalari 
Kommunikatsiya murakkab jarayon bo`lganligi uchun ham ayrim olingan 
kommunikatsiya shaklini analiz qilganimizda, unda juda xilma-xil ko`rinishlar, 
komponentlar va qismlar borligini aniqlashimiz mumkin.

---

Muloqot
 
odamlar amalga oshiradigan faoliyatlar ichida yetakchi o`rinni egallab, u 
insondagi eng muhim ehtiyojni — jamiyatda yashash va o`zini shaxs deb hisoblash 
bilan bog`liq ehtiyojini qondiradi
 
«Muloqot shunchalik ko`p qirrali jarayonki, unga bir vaqtning o`zida 
quyidagilar kiradi: 
a) individlarning o`zaro ta’sir jarayoni; 
b) individlar o`rtasidagi axborot almashinuvi jarayoni; 
v) bir shaxsning boshqa shaxsga munosabati jarayoni; 
g) bir kishining boshqalarga ta’sir ko`rsatish jarayoni; 
1.Bir-birini tushunish, 
2.Ijtimoiy tajribaga asos solish, 
3. Faoliyatga hozirlash, ruhlantirish.
Muloqotning 
vazifalari
Muloqotning
bosqichlari 
1.O`z-o`zi bilan muloqot 
2. Boshqalar bilan muloqot,
1.
rasmiy 2. norasmiy; 3
.SHAXSIY;
 
4.ijtimoiy yo`naltirilgan (chiqadigan muloqot); 
5.guruhdagi predmetga yo`naltirilgan
Muloqotning
ko`rinishlari
Bevosita 
«yuzma - yuz»
bo`lishi yoki u yoki bu 
texnik 
vositalar
(telefon, telegraf va shunga o`xshash) orqali amalga 
oshiriladigan; biror professional faoliyat jarayonidagi 
amaliy
yoki 
do`stona
bo`lishi; 
sub’ekt - sub’ekt
tipli (dialogik, sheriklik) yoki 
sub’ekt - ob’ektli
(monologik) mumkin. 
Muloqotning turi va 
shakllari

---

Kommunikatsiya jarayonining murakkab psixologik tabiatini bilish, turli 
sharoitlarda samarali munosabatlar o`rnatish malakasini oshirish uchun uning 
tarkibiga kiruvchi har bir element yoki bo`laklar bilan alohida tanishib chiqamiz. 
G.M.Andreeva kommunikatsiyaning quyidagi psixologik tuzilishini taklif 
etadi: 
1. 
Kommunikatsiyaning kommunikativ
tomoni (ya’ni kommunikatsiyaga 
kirishuvchilar o`rtasidagi ma’lumotlar almashinuvi jarayoni). 
2. 
Kommunikatsiyaning interaktiv
tomoni (ya’ni kommunikatsiyaga 
kirishuvchi tomonlarning xulq-atvorlariga ta’sir jarayoni). 
3. 
Kommunikatsiyaning perseptiv
tomoni (ya’ni kommunikatsiyaga 
kirishuvchi tomonlarning bir-birlarini idrok etishlari va tushunishlari bilan bog`lik 
bo`lgan murakkab psixologik jarayon). 
Bu strukturaning har bir tomonini batafsil ko`rib chiqamiz. 
Ko`pgina olimlar kommunikatsiyaning inson hayotidagi ahamiyatiga 
to`xtalib o`tar ekanlar, uning qator vazifalari, funksiyalarini ajratadilar. Masalan, 
taniqli rus olimi B.F.Lomov uning funksiyalariga quyidagilarni kiritadi: 
a) ma’lumotlar almashinuvi funksiyasi; 
b) xulq-atvorni boshqaruv funksiyasi;
v) hissiyotlar almashinuvi. 
Bu funksiyalar aslida G.M.Andreeva ajratgan kommunikatsiya qismlariga 
ham mos keladi, ya’ni har bir kommunikatsiya jarayonida B.F.Lomov qayd etgan 
vazifalarni topish mumkin.