Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

Autosom-dominant gipomaturasiyali pigmentli ITA. 
Yangi chiqqan tishlar emali dastlabki davrlarda silliq, emal qalinligi
me’yorida, tremalar yo`q. Emal to`qimasi mo`rtlashgan, yaltiroqligi yo`qolib 
rangi-tusi o`zgargan. Ba’zi bemor bolalarda u sariq yoki jigarrang bo`lsa, 
boshqalarida emal bo`rsimon, tiniqligi yo`qolgan va ular ma’lum vaqtdan keyin 
sariq yoki jigarrang tus olishi mumkin. Ba’zan emal rangini o`zgarishi sariq-
jigarrang dog`chalar yoki yo`llar sifatida namoyon bo`lib, tishlar yuvilganda bu 
dog`-yo`llar ketmaydi. Mazkur nuqsonlari mavjud bolalarda ma’lum vaqt o`tishi 
bilan frontal va chaynov tishlarida o`rta va yirik o`lchamli yoriqlar paydo bo`lishi, 
emalda kuchli patologik siyqalanishlar sodir bo`lishi kuzatiladi. Bunday patologik 
o`zgarishlar sut va doimiy tishlarda sezgirlikni oshib ketishiga-giperesteziyaga olib 
keladi. Mazkur xastalik sut va doimiy tishlarda birdek uchraydi.
Autosom-dominant gipomaturatsiyali “qorli qalpoq” shaklidagi ITA. 
Xar xil davrda mineralizatsiya jarayoni kechadigan tishlarning vestibulyar 
yoki lunj satxida xira, yaltiroqligi yuqolgan, bo`rsimon tusdagi tekis yoki 
jimjimador yakkam-dukkam aniq chegarali dog`lar kuzatiladi. Tishlar toj 
qismlarining emali silliq, qattiq, qalinligi me’yorida, tremalar va giperesteziya 
aniqlanmaydi. Tishlardagi dog`lar shakli va o`lchamlari xar xil, ular joylashuvida 
simmetriya yuq, metilen ko`ki bilan bo`yalmaydi. Ko`proq doimiy yuqori frontal 
tishlarning vestibulyar yuzalarida namoyon bo`ladi.
 
Autosom-Resessiv gipomaturatsiyali pigmentlashgan ITA. 
Yangi yorib chiqqan tishlar emali silliq, qalinligi odatdagidek, tishlar orasida 
tremalar yuq. Tishlar emalining rangi oq-xira tusdan och-jigarrang tusgacha, emal 
odatdagidan yumshoq, yaltiroqligi yo`qolgan. Ma’lum muddat o`tgach, asosan 
tishlar vestibulyar satxida emalda xar xil katta-kichik yoriqlar paydo bo`ladi, 

---

96 
emalning dentindan ajralishi va tish toj qismini patologik siyqalanishi oqibatida 
giperesteziya xolati kuzatiladi. Nuqsonlar mavjud soxalarda emal yupqalashadi. 
Sut va doimiy tishlar bu xastalik bilan xar xil shikastlanadi.