Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

 
3
. 
Autosom-dominat gipoplastik silliq ITA. 
Mazkur kasallik mavjud bemorlarda emal to`qimasi tishning barcha satxi 
bo`ylab tekis yupqalashganligi natijasida tish toj qismining barcha o`lchamlari 
uning anatomik shaklini buzmagan xolda kichiklashadi. Bunda emal qoplamining 
rangi och-sariqdan och-jigarranggacha o`z tusini o`zgartirganini shoxidi bo`lish 
mumkin. Emal to`qimasi qattiq, yuzasi silliq, juda tiniq va yaltiroq tarzda bo`ladi. 
Ba’zi bir tishlarda siyqalanish va mayda yoriqchalar borligi kuzatiladi. Tishlar 
orasida tremalar mavud bo`lib, ba’zi ta’sirotlarga nisbatan ularning yuqori 
sezgirligi-giperesteziyasi aniqlanadi. Mazkur xastalik sut tishlarida va doimiy 
tishlarda birdek uchraydi.
 
4
. 
Autosom – dominant gipoplastik donador ITA 

---

94 
Bunday xastaligi bor bemorlar tishlarining toj qismi yuzasida ko`plab 
chuqurchalar va egatchalarning tartibsiz tarzda joylashganligi kuzatiladi. Ushbu 
nuqsonlar chuqurligi xar xil bo`lib, o`lchamlari xam xar xildir. Egatchalar va 
chuqurchalar orasidagi emal donador xolda, me’yoridagi qattiqlikda bo`lib dentin 
qavati bilan mustaxkam boylangan. Emal butun toj satxi bo`ylab, ayniqsa 
nuqsonlar soxasida ancha yupqalashganligi tufayli tishlar orasida tremalar mavjud.
Nuqsonlar mavjud bo`lmagan joylarda emal satxi tekis, silliq, donachalar 
aniqlanmaydi. Nuqsonli tishlarda giperesteziya tashqi ta’sirotlarga nisbatan 
sezgirlik mavjud. Emalning yaltiroqlik sifati saqlangan. Bir bemorda xar xil
gurux tishlarning rangi xar xil tonda – oldingi kurak tishlarda och-sariqdan,
chaynov tishlarda qoramtir ranggacha o`zgarganligi kuzatiladi. Jaroxatli nuqsoni 
bor tishlarda mayda yoriqchalar borligi bilan birgalikda emalning patologik 
siyqalanish elementlari xam uchraydi. Bemor bolalar tishlarining toj qismi xar xil 
shaklga ega bo`ladi. Silindrsimon to`sinchalar shaklida yoki konus shakldagi 
tishlarni ko`ramiz. Tishlarning kesuv qirralari o`tmas dumaloq shaklni oladi. Oziq 
tishlar do`mboqchalari chaynov yuzasida o`tkir uchli – duksimon ko`rinishda 
bo`lishi qayd qilingan. Bunday notekis relefli emal satxi mazkur tishlarda kariyes 
jarayonini va kariyes kovaklari mavjud degan yolg`on ta’surot tug`diradi. Vaqt 
o`tishi bilan chaynov do`mboqlari o`rnidagi o`tkir duksimon o`siqlar sinib, ajralib 
tushadi va natijada ular o`rnida dentin to`qimasi ochilib qoladi. Bemor bolalar 
tishlaridagi giperesteziya xolatiga shikoyat qiladi. Ochilib qolgan dentin rangining 
och yoki to`qligi uning ochilib qolish muddatiga va jaroxat chuqurligiga bog`liq 
bo`ladi. Bunday kasallik sut tishlarida xam, doimiy tishlarda xam kuzatiladi.