Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

Yuz-jag’ sohasi yumshoq’ to’q’imasining tez rivojlanuvchi gangrenasi 
ko’pincha ozib ketgan bolalarda, asosan, virusli infeksiyalardan (q’izamiq’) so’ng, 
organizm reaktivligi juda susaygan hollarda uchraydi.
Bu hollarda ham q’at’iy 
anaeroblar, fuzobakteriyalar va spiralsimonlar aniq’lanadi. 
Noaniq’ etiologiyali yarali-nekrotik zararlanishlar
ga xavfli granulema, 
yoki letal granulema kiradi. Klinik belgisi tanglayda katta yaraning hosil bo’lishi 
bilan xarakterlanadi. Jarayonga nafaq’at yuz-jag’ sohasining yumshoq’ va suyakli 
to’q’imasi, balki burun sohasining to’q’imalari ham q’o’shiladi hamda jarohatning 
sekvestrasiyasi kuzatiladi.
Og’iz bo’shlig’i kasalliklarining 2 xili: 
tishlarning kariesi
va 
periodont 
kasalliklari
tish yuzasida karash hosil q’iluvchi mikroorganizmlar bilan 
bog’liq’dir. Tishlarning kariesi odatda Str.mutans, Lactobacillus larning miq’dori 
bilan bog’liq’ bo’lib, so’lakdagi mikroblar sonini hisoblash kasallarda karies 
xavfini aniq’lashda va profilaktika maq’sadida monitoring uchun foydali bo’lishi 
mumkin. 
Mikroorganizmlarning 
ko’p 
miq’dorda 
bo’lishi, 
periodont 

---

151 
kasalliklarining turli ko’rinishlarida potenstial etiologik agent sifatida 
xarakterlanadi va karashning hosil bo’lishida maxsus mikroorganizmlarning 
ishtiroki isbotlanmagan. Ularning etiologiyasi ko’pincha murakkabdir, ya’ni 
autoxton mikroorganizmlar ham, hamda og’iz bo’shlig’ida mavjud bo’lgan har 
q’anday mikroblar ham keltirib chiq’arishi mumkin. Aynan tish karashida og’iz 
bo’shlig’i mikroorganizmlarining asosiy q’ismi joylashadi, tish karashi hajmining 
70% ini mikroblar tashkil etadi.
1mg 
q’uruq’ massada 250 xilgacha mikroorganizmlar bo’ladi.
Og’iz bo’shlig’i shilliq’ q’avati kandidozi.
Oxirgi yillarda kandidoz bilan 
kasallanish ortib bormoq’da. Bu asosan davolash amaliyotida antibiotiklardan va 
immunodepressantlardan – kortikosteroidlar va stitostatiklardan keng foydalanish 
bilan bog’liq’dir. Kandidoz — disbiozning bir ko’rinishidir. 
Candida 
avlodi 
zamburug’lari
 
og’iz bo’shlig’i, ovq’at hazm q’ilish trakti, nafas yo’llari va q’in 
shilliq’ q’avatining tipik rezident mikrobi hisoblanadi, lekin me’yorda kam 
miq’dorda bo’ladi (6-rasm). Antibakterial preparatlarni uzoq’ vaq’t q’o’llash 
natijasida me’yoriy mikroflora tarkibi buziladi. Bu jarayonda organizm 
makrofagal-granulositar himoya mexanizmlarining va T-sistema faolligining 
susayishi ham katta o’rin tutadi. Aynan shuning uchun ham kandidozli stomatit 
OITS ning birinchi belgilaridan bo’lishi mumkin.