Tanlov olish uchun iqtisodiy sub’ektlarga taqdim etilgan har xil variantdagi muqobil
hisobotlar echimi ta’rifi
, auditor uchun hisob-kitobni yaxshilash bo’yicha maslahat berish va
iqtisodiy sub’ektlarni tekshirishda qo’llaniladigan ularning variantlari bilan zarur bo’lganda
solishtirish imkonini beradi.
“Buxgalteriya hisobi to’g’risida”gi Qonunga asosan hujjatlar ro’yxatida, iqtisodiy sub’ekt
rahbarining hisob siyosatiga kiritilgan buxgalteriya hisob-kitob ishchi(plan) scheti bo’yicha
qabul qilgan topshirig’i yoki buyrug’i tasdiqlangan bo’lishi lozim. U hozirgi zamon talablariga
mos hisob va hisobotning to’laligi va zarurli hisobot yurgizish uchun sintetik va analitik
schetlardan tarkib topgan. Ishchi(plan) schet dastur tarkibi korxona tomonidan qabul qilingan
hisob siyosatiga, hisob echimini foydalanishga, analitik hisob chuqurligiga, boshqaruvga, moliya
va soliqqa hamda hisobning bo’linishining boshqada ko’pchilik faktorlariga bog’liq bo’ladi.
Bundan boshqada metodikada asosiy hisob-kitob echimiga mos keluvchi buxgalteriya
provodkasi sxemasi ham ko’rib chiqiladi.
Schyotlar bo’yicha birlamchi hujjatlar tarkibi (hisob-kitob bo’limi
). Korxona va
tashkilotlar tomonidan har xil quyidagi birlamchi hisob-kitob hujjatlari qo’llanilishi mumkin: bir
shaklga keltiruvchi birlamchi hisob-kitob hujjatlari; korxona tomonidan mustaqil ishlab
chiqilgan hujjatlar.
“Buxgalteriya hisobi to’g’risida”gi Qonunga asosan hujjatlar ro’yxatida, iqtisodiy sub’ekt
rahbarining hisob siyosati bo’yicha qabul qilgan topshirig’i yoki buyrug’i tasdiqlangan bo’lishi
lozim, uning tarkibiga birlamchi hisob-kitob hujjatlari shakllari, xo’jalik operatsiyalarini
rasmiylashtirish uchun foydalanishda, birlamchi hisob-kitob hujjatlarining namunali shakli
hamda ichki buxgalteriya hisobotlari uchun hujjatlar shakli ko’rilmagan.
Tekshiruv metodikasida har bir qismi aniq ko’rinishi uchun buxgalteriya hisobi oboroti va
schyot bo’yicha qoldiq (saldo)lar yakka(tipovoy) shakl bo’yicha birlamchi hisob-kitob hujjatlari
ko’rib chiqilishi zarur. Ushbu bo’lim korxona va tashkilot tomonidan keltirilgan sabalari bilan,
mustaqil ishlab chiqilgan ularni ishlab chiqarishiga asos bo’lishi uchun xizmat qiluvchi birlamchi
hujjatlar shakli metodikasi tajribasi bilan to’ldiriladi.
“Buxgalteriya hisobi to’g’risida”gi Qonunda maqsadli realizatsiya qilish nizomga asosan
dastlabki hujjatlarni formasini unifikatsiyalash va ularning elektron variantda qayta ishlanishi
albomda tasdiqlanadi. Unifikatsiyalash tarkibi dastlabki hujjatlar hisobini belgilashda
Do'stlaringiz bilan baham: |