MOLIYAVIY HISOBOT AUDITINING MAQSADI VA UNING ASOSIY
TAMOYILLARI
27
3-MAVZU: XO’JALIK SUB’YEKTLARI
HISOBOTINING AUDITI
MOLIYAVIY HISOBOT AUDITINING MAQSADI VA UNING ASOSIY
TAMOYILLARI
28
3-MAVZU: XO’JALIK SUB’YEKTLARI HISOBOTINING AUDITI
3.1.Moliyaviy hisobotlar to’grisidagi asosiy normativ hujjatlarga qisqacha sharh.
1.1
Iqtisodiy subyektlarning hisobotini “Buxgalteriya hisoboti to’g’risida”gi qonun bilan
muvofiqligini tekshirish.
“Buxgalteriya hisoboti to’g’risida”gi qonunga muvofiq auditorlar hisobotlarni to’g’ri
shakllantirilganligini tekshirish bo’yicha qo’yidagi holatlarni hisobga olishlari kerak:
1.
Buxgalteriya hisobotida asosiy vazifalar qo’yidagilar hisoblanadi:
Tashkilot faoliyati va uning mavjud holati to’g’risiga to’liq va ishonchli ma’lumotlarni
shakllantirish.
Tashkilot xo’jalik operatsiyalarini amalga oshirilishi va ularning maqsadi, mol-mulk
va majburiyatlarning mavjudligi va harakati, materiallar ,ishchi kuchi va moliyaviy resurslardan
o’rnatilgan normalar,normativlar va smetalardan muvofiq foydalanilganligi bo’yicha
O’zbekiston Respublikasi qonunlariga amal qilinganligini tekshirish uchun buxgalteriya
hisobotidan tashqi va ichki foydalanuvchilarni kerakli ma’lumotlar bilan ta’minlash.
Tashkilot xo’jalik faoliyati salbiy natijalarini oldini olish va ularning moliyaviy
hisobotlarini ta’minlaydigan ichki xo’jalik manbalarini ko’rsatish.
2.
Hisob ishlari hajmidan kelib chiqib quyidagilar tashkilot boshliqlari bo’lishi mumkin:
Bosh buxgalterlar boshqaradigan bo’linmalar tarkibiga o’xshash buxgalteriya
xizmatlarini tashkil etish.
Buxgalteriya zarur bo’lgan shtatlarni olib borish.
Buxgalteriya hisoboti yuritishni boshlashni shartnoma asosida maxsus tashkilotlardagi
markazlashgan buxgalterlar yoki mutaxasis buxgalterlarga topshirish.
3.
Bosh buxgalterlar bevosita tashkilot rahbarlariga bo’ysinadilar va hisob siyosatini
shakllantirish, buxgalteriya hisobini yuritish, o’z vaqtida to’liq va ishonchli buxgalteriya
hisobotlarini taqdim etish uchun javobgarliklarni oladilar.
4.
Bosh buxgalter amalga oshirilgan xo’jalik operatsiyalarini mol-mulk harakati va
majburiyatlarni bajarish uchun nazorat to’g’risidagi O’zbekiston Respublikasi qonunlariga
muvofiqligini ta’minlaydi. Bosh buxgalterdan xo’jalik operatsiyalarini hujjatli shakllantirish va
tashkilotning barcha ishchilari uchun majburiy ma’lumotlar va kerakli hujjatlarni buxgalteriyaga
taqdim etish talab qilinadi.Pul va hisob-kitob hujjatlari, moliyaviy va kredit majburiyatlari bosh
buxgalter imzosisiz ishonchsiz deb hisoblanadi va bajarish uchun qo’llanilishi kerak emas.
5.
Alohida xo’jalik operatsiyalari hujjatlarini amalga oshirishda bosh buxgalter va
tashkilot rahbari o’rtasida kelishmovchilik vaziyatlarida, bunday operatsiyalar natijasi bo’yicha
butun javobgarlikni o’z zimmasiga oladigan tashkilot rahbarlarining yozma ruhsat nomasi bilan
bajarishga qabul qilinishi mumkin.
6.
Birlamchi hisob hujjatlariga asoslangan xo’jalik operatsiyalari haqidagi dalillarni
tartibli yo’lga qo’yish va nazorat qilish uchun erkin hisob hujjatlarini shakllantirish.
7.
Birlamchi va erkin hisob hujjatlarini qog’oz va ma’lumotlarni tashuvchi mashinalarda
shakllantirish mumkin.
8.
Buxgalteriya hisobi registrlari va ichki buxgalteriya hisobotlari tarkibi tijorat siri
hisoblanadi.
9.
Buxgalteriya hisobi registrlari va ichki buxgalteriya hisobotlari tarkibi kabi
ma’lumotlarni olish imkoniga ega bo’lgan shaxs, uni tijorat siri deb saqlashga majbur.
O’zbekiston Respublikasi qonunlariga ko’ra, uning oshkor etilishi bo’yicha javobgarlikni oladi.
10.
Barcha tashkilotlar buxgalteriya hisobi hujjatlarini analitik va sentitik ma’lumotlar
asosida shakllantirishga majburdirlar.
11.
Byudjet tashkilotlari hisobotlaridan tashqari tashkilotlarning buxgalteriya hisobotlari
qo’yidagilardan tarkib topgan:
Buxgalteriya balansi;
Do'stlaringiz bilan baham: |