Mavzu : avtomobil yo‘llarining rejasi

29-rasm.
Yo`lning egri qismidagi ko`rinishni umumiy shakl (plan)da 
ta’minlash
.a) Ko`rinish qirqim chegarasini chizmali ifodasi; b) Daraxtzorlarni 
kesib tashlash chegara; v) Qirqib tashlash va o`yib olish; V – qatnov qismi 
kengligi, P-avtomobilning harakatlanish bo`lagi, 1-daraxtlardan tozalash qismi, 2-
ko`rinish doirasining chegarasi, 3-yuqoridan qirqib tashlashning eng maqbul 
satxi, 4-qirqib tashlashning eng kam satxi, 5-pastdan qirqib tashlashning eng 
maqbul satxi, 6-haydovchi ko`zining turish xolati. 
 
Yuqoridagilarga yo`l qo`yilgan xollarda ko`rinish masofasi 450 m.dan kam 
bo`lmasligi kerak. Qolgan barcha xollarda tutashgan bo`laklaridan odam yoki 

---

hayvonlar chiqib qolish imkoniyati bo`lgan joylarda qatnov qismi chetidan I-III 
toifali yo`llar uchun kamida 25 metr, IV-V toifali yo`llar uchun 15 metr masofada 
yon tomondan ko`rinishni ta’minlash zarur. Avtomobil yo`llarining bir tekislikdagi 
kesishma va ilashmalarida ko`rinish 
28-rasmda
ko`rsatilgan chizma asosida 
ta’minlanishi zarur.
Yo`l yuzasidagi hisoblangan ko`rinish masofasi (L
a
, L
d
) kesishgan 
yo`llardagi hisoblangan harakat tezligiga mos kelishi kerak. To`g`ri yo`llardagi 
yon tomondan ko`rinish (L
b
) SNiP II-D.5-72 davlat standarti bo`yicha belgilanadi. 
Yo`l burilishlarining ichki tomonidagi ko`rinishga halaqit beradigan to`siqlar, ya`ni 
bo`rtib chiqqan qoya, daraxt, qurilish va boshqalar olib tashlanadi. 
Ko`rinish nuri AB 
(29-rasm)
yer yuzasidan olib tashlanishi zarur bo`lgan 
ko`rinishga halakit beruvchi to`siqlar maydonining chegarasi hisoblanadi. 
Avtomobil harakat izidan ko`rinish atrofi talab etgan chegaragacha bo`lgan masofa 
quyidagi formula bilan aniqlanadi: 
z=S
2
V
/8*R 
bu yerda:
S
V 
– mazkur toifadagi yo`l uchun hisoblangan ko`rinish. 
R – burilish radiusi. 
Avtomobil harakat izidan to`siqqacha bo`lgan haqiqiy masofa Z
0
haydovchining harakat bo`lagi o`qidagi qarash nuqtasidan, ya`ni qoplama 
chegarasidan V/4 birlik uzunlik bilan aniqlanadi.