Mavzu : avtomobil yo‘llarining rejasi

---

4-
 MAVZU
: 
AVTOMOBIL YO‘LLARINING REJASI. 
REJA: 
1. Ko‘ndalang kesim qismlari.
2. To‘ldirish va qirqib olish ishlari.
3. Yo‘l qatnov qismining harakat tezligiga bog‘liqligi. 
4. Reja qismlari, egrilikni rejada joylashtirish, yo‘lning egri qismida 
avtomobil harakati. 
5. Yo‘lning ichki tomonga suyri qilingan egri qismi (Viraj), yo‘lning egri 
qismiga o‘tish chiziqlari.
6. Tog‘dagi ilon izi yo‘llar (Serpantin), yo‘llardagi ko‘rinish sharoitlari. 
 
Tayanch so‘z:
 
texnik shart, ko‘ndalang kesim, yo‘l ko‘tarmasi, 
chegaralanuvchi harakat, harakat bo‘lagi, butun yo‘l uzunligi, rumb, piket, 
yo‘lning egri qismi, serpantin. 
1. Ko‘ndalang kesim qismlari. 
Yo`l o`qiga tik qilib kesilgan tekislik yuzasining masshtab hisobida 
kichraytirilgan ko`rinishiga 
ko`ndalang kesim shakli
deyiladi 
(16-rasmda
keltirilgan).
 
16-rasm.
Yo`lning ko`ndalang kesim bo`yicha qism (element)lari. 
A – bitta qatnov qismli; B – ajratish yo`lagi bo`lgan ikki qatnov qismli; 
1 – 
ariqchaning tashqi yonbag`ri; 2 – marzaning mustaxkamlovchi yo`lagi; 3 – yo`l o`qi; 4 – qatnov 
qismining qirg`og`i; 5 – uyma qoplama qirg`og`i; 6 – ariqchaning ichki yonbag`ri; 7 – marza; 8 
– qatnov qismi; 9 – tuproqli ko`tarma (polotno), 10 – qatnov qismining o`qi; 11 – uyma qoplama 
yonbag`ri; 12 – ajratuvchi tasma (polotno).

---

Yo`l qurilish idoralariga yo`l ko`tarmasi va yo`l inshoatlarini qurish uchun 
ajratib berilgan yerga 
ajratilgan joy deb
ataladi. Uning kengligi qurilayotgan yoki 
qayta qurilayotgan yo`llar uchun yo`l toifasiga qarab belgilanadi.
Ko`ndalang kesim bo`laklarining asosiy qismini inshoat, qatnov qismi va 
marzalar qurilishi uchun mo`ljallangan yo`l ko`tarmasi tashkil etadi. Yo`lning 
asosiy qismi bevosita transport vositalarining harakatlanishi uchun xizmat qiladi. 
Unda bir necha qatlamdan iborat yo`l ko`ylagi qilinadi. Uning eng ustki qatlami 
muhim hisoblanib