O ’. M. Asqarova, M. A. Abdullaeva, M. Boltaeva andragogika

K attalar ta ’limi nima?
"Kattalar ta’limi" 
atamasi 
mamlakatimiz va xorij 
ilmiy-uslubiy 
adabiyotlarida o ’z o’rnini topganiga qaramay, bizning nazarimizda mazkur 
tushuncha keng qamrovli, chuqur mulohaza yuritishga undaydigan tushunchalar 
sirasiga kiradi.
"Kattalar ta ’limi" deganda biz katta yoshli insonning har tomonlama 
kamol topishini nazarda tutamiz. Katta yoshli insonning bilimi, malakasi, 
ko’nikmasini kengaytirish bilan bog’liq har qanday ish kattalar ta’limi 
xisoblanadi. Ushbu atama bilan bog’liq yana bir qiziq xolat, - kimni katta yoshli 
deb atash mumkin? - degan mulohazaga chorlovchi fikr keladi. K o’pincha, katta 
yoshdagilar deganda 30 dan oshganlardan boshlab va xatto nafaqadagilar ham 
nazarda tutiladi. Ammo o ’rta m a’lumotga ega bo’lgan va mustaqil pul ishlab 
topishni boshlagan har qanday inson katta yoshli hisoblanadi.
Y A ’ni, bu toifaga ishlaydigan yoshlar ham, o’rta yoshlilar ham, qariyalar 
ham kiradilar. Biz insonning o ’rta yoki oliy ta ’lim tizimida asosiy 
mutaxassislikga ega bo’lishi bilan bog’liq bo’lmagan m a’naviy va intellektual 
rivojlanishi haqida so’z yuritamiz.
Biz katta yoshli inson qanday ta ’lim olishi, uning o ’quvchi yoki talabadan 
qanday farqlari borligi, ular bilan ishlashda qanday usullar samarali ekani, bu 
soxada qanday muammolar borligi va ulami qanday vositalar yordamida xal 
etish mumkinligini muhokama qilamiz.
Kattalar nima uchun o ’qiydilar?
Keling, kattalar ta ’limi xaqidagi suhbatimizni "Kattalar nima uchun 
o’qiydilar?" degan oddiy savoldan boshlaylik.
Axir u umumiy ta ’lim maktabini ham, o’z hayot maktabini ham o ’tgan 
xisoblanadi-ku. Ammo bu savolga javob berish uchun biz, birinchidan, 
hammamiz klub yoki oliygoxdagi muntazam mashg’ulotlarga qatnashmasakda, 
butun xayotimiz davomida o’rganishimizni tan olishimiz kerak. Ta’lim olish - 
bu o ’qituvchi bilan oddiy m ashg’ulot o’tish emas, balki bilim va m a’naviy 
qadriyatlarga ega bo’lishdan iborat ko’p qirrali jarayonidir.
Hozirgi vaqtda BM T qoshidagi YUNESKO tashkiloti ta ’lim olishning 3 
ta shaklini rasman tan oladi:
12

---