Вазирлиги қарши давлат университети

 
Маъруза матни бўйича саволлар. 
1. «Концепция» нима? 
2. Шаклан мувофиқлик тушунчаси тўғрисида фикрингизни ба
ѐ
н этинг. 
3. Мазмунан мувофиқлик деганда нимани тушунасиз? 
4. Мукаммал (адекват) таржима деганда нимани тушунасиз? 
5. Динамик (функционал) тенг маънолилик тушунчаси тўғрисида
фикрингизни ба
ѐ
н этинг. 
 
 
4 -МАВЗУ: ТАРЖИМАНИНГ ЛЕКСИК-СЕМАНТИК МУАММОЛАРИ 
Режа: 
1. Лексик бирликларни таржима қилиш муаммолари.
2. Таржима жараёнида лексик мувофиқлик турлари.
3. Лексик трансформация турлари.
4.Таржимада трансформациянинг структурал ва лексик-семантик 
жиҳатдан шартланиши 
 
Таълимий мақсад
: талабаларни таржима жараёнидаги лексик бирликлар ва 
уларнинг мувофиқ муқобилларини топиш усуллари билан таништириш.
 
Таянч сўз ва иборалар 
Лексикология, лексик бирлик, лексик мувофиқлик, тўлиқ мувофиқлик, қисман 
мувофиқлик, умуман мос келмаслик, антоним таржима, синонимик қатор, лексик 
трансформация.
Асосий маълумотлар 
Тилнинг семантик хусусиятлари, уларнинг қўлланиши, бош қа сўзлар билан 
бирика олиш ва боғланиш имкониятлари, тилнинг лексик тизимида «жойлашиш» 
ўрни турли тилларда ўзига хос хусусиятларга эга бўлиб, доим ҳам мос 
келавермайди. Икки тил орасидаги семантик тафовутнинг ҳамма ҳолатларини 

---

17 
бирдек қамраб олиш мумкин бўлмаганлиги сабабли, биз уни типик хусусиятларига 
қараб ўрганамиз.
Француз ва ўзбек тилларидаги лексик мувофиқлик турлари қуйидагича
таснифланиши мумкин: 
1. Тўлиқ лексик мувофиқлик.
2. Қисман лексик мувофиқлик.
3. Умуман мос келмаслик.
4. Тўлиқ лексик мувофиқлик. 
Тўлиқ лексик мувофиқлик – француз ва ўзбек тилларида камдан-кам 
учрайдиган ҳолат. Одатда, улар қуйидаги лексик гуруҳларга тегишли бўлади: 
1) атоқли от ва географик жой номлари; 
2) илмий ва техник атамалар; 
3) ой, ҳафта, кун ва сонлар.