Ona tili umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 7-sinfi uchun darslik

“O‘TKAN KUNLAR” YOZILGAN XONA...
Dadamning ijodxonalari o‘n ikki yog‘ochli, oqlangan, 
kungay
, alohida tinch 
uy
bo‘lib, 
eshik, deraza, ship (toqi)lari och havo rangga bo‘yalgan, tokchalariga xitoyi ko‘ra, lagan, 
samovar, choynak, guldor patnislar qator-qator 
qo‘y
ilgan; kosa, piyola, 
taqsimcha
lar qavat-
qavat terilgan; 
taxmon
larga xon atlas ko‘rpa, ko‘rpacha, par yostiqlar taxlangan; uzun 
devorga gilam qoqilgan; yerga to‘shalgan 
bo‘yra
ustidan katta guldor gilam 
yoz
ilgan uy 
edi.

---

137
Sandal ustida dasta-dasta uzun kambar yozuv qog‘ozlari, 
uch
lab tayyorlangan o‘nlab 
siyoh qalamlar turar edi. Qog‘oz tagiga qo‘yib yozish uchun esa qora, qalin muqovali katta 
jurnal-daftar bo‘lardi.
Dadam ijodxonalarini ozoda, tartibli bo‘lishini xohlar, hatto tokchada o‘rinsiz yoki 
qiyshiq turgan buyum ham u kishiga xalal bergandek, g‘ashiga tekkandek tuyular edi. 
Dadamning ijodiy ishlari sandalga o‘tirgan kundan boshlab darhol silliq yurishib 
ketavermas edi, albatta. Sandalga tirsaklanib, qo‘llarida qalam, 
o‘y
lanib o‘tirib-o‘tirib, 
birinchi 
kun
yarim qog‘oz yozsalar – yozar, bo‘lmasa yo‘q, o‘rinlaridan turib ketar va hovliga 
chiqib yumush qilib yurgan oyimga: “Qo‘l qalamdan chiqib qolibdi”, – deb kular edilar. 
Ammo o‘zlarini zo‘rlab yozuv kursiga qayta-qayta o‘tiraverar, ikkinchi kun yana yarim 
qog‘oz, uchinchi kun bir qog‘oz, so‘nggi kunlarda ikki, uch qog‘oz... shu tariqa asta ish 
yurishib ketardi.
U kishi ish chog‘ida go‘yo tashqaridagi biror sharpaga quloq solganday, chaqnagan 
o‘tkir ko‘zlarini uzoq bir nuqtaga tikib, butun kuchini fikrlashga yo‘naltirgan kabi jiddiy, 
o‘ychan o‘tirar va o‘qtin-o‘qtin quyilib kelgan fikr to‘lqinlarini tezroq qog‘ozga tushirib qolish 
uchun shoshilar edilar. U kishi shu qadar tez va shaxt bilan yozardilarki, yozish surʼati 
stenograf tezligida edi desam, balki, mubolag‘a bo‘lmas. Qalamning qog‘oz uzra yurishini, 
“to‘q-to‘q” nuqta urishlarini eshik ochiq bo‘lsa, qo‘shni xonadan yoki ochiq deraza orqali 
hovlidan bemalol eshitish mumkin edi.
Bunday shiddat bilan ishlash bir-ikki abzas yoki baʼzan bir, ikki, uch qog‘oz to‘lguncha 
to‘xtovsiz davom etar, so‘ng go‘yo kuchli kurashdan charchagan kabi bir necha daqiqa 
o‘y
lanib dam olar, achchiq-achchiq choy ichar, kursi ustidagi meva-chevalardan totinar va 
xayol surib yana yozuvga kirishardilar.
Habibullo Qodiriyning “Otam haqida” asaridan