O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi o‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Keyingi chorak asr davomida shu sohada ish olib borgan 
olimlar tasnifiga ko‘ra, bugungi kunda ijtimoiy tarmoqlarning tahliliga asosiy 4ta 
yondashuv mavjud.
20
 
Bular: 1) 
Tuzilmali yondashuv
(asosan tarmoqning geometrik 
shakliga e’tibor beriladi); 2) 
Resursli yondashuv
(aktorlar imkoniyatlari ularning 
resurlariga qarab tasniflanadi, bunda individual resurslar sifatida bilimlar, boylik, nufuz 
v.h. ko‘rib chiqiladi); 3) 
Normativ yondashuv
(aktorlar orasidagi ishonch darajasi 
hamda ijtimoiy tarmoqlarda aktorlarning hulq-atvori va o‘zaro hamkorligiga ta’sir 
qiladigan norma, qoida va sanksiyalar o‘rganiladi); 4) 
Dinamik yondashuv
(vaqt o‘tishi 
davomida tarmoqlardagi o‘zgarishlarga alohida e’tibor qaratiladi).
Ijtimoiy tarmoq fenomenining global virtual muloqot tizimidagi o‘rni, jamiyat 
rivojlanishi va unga axborot texnologiyalarining jadallik bilan kirib kelishi ijtimoiy 
tarmoqlar tushunchasini yanada kengaytirdi va ulardan foydalanish shaklini o‘zgartirdi
21
.
Sotsial tarmoqlar yangi fenomen bo‘lib, uning tashuvchilari nafaqat so‘zlar, 
balki rasm, surat, kino, video, tovush, veb-sahifa kabi, axborot yoki matnni 
tashuvchisi sifatida namoyon bo‘la oluvchi har qanday ob’ekt bo‘lishi mumkin.
Zamonaviy postindustrial-axborotlashgan jamiyatlar rivojlanishi natijasida sotsial 
tarmokdagi axborotga bo‘lgan talab ortib borib, an’anaviy ommaviy axborot vositalariga 
bo‘lganidan ham qolishmaydigan darajaga yetdi. Dunyodagi eng katta sotsial tarmoq 
bo‘lmish Facebook 2012 yil yakuniga ko‘ra 1 mlr.dan ortiq faol foydalanuvchiga ega. 
Shu bois, milliardlab odamlar uchun axborot manbai sifatida xizmat qiluvchi sotsial
tarmoqlarning bir shakli, ob’ektiv shart-sharoitlar va sub’ektiv omilar uyg‘unligi
ta’minlash mmuhim ahamiyat kasb etishini taqozo qilmoqda.
Ijtimoiy tarmoqlar transformatsiyasini madaniy omillar ta’siri kontekstida tahlil 
qilish ularning regulyativ funksiyasi va intellektual salohiyatini e’tiborga olgan holda, 
jamoatchilik nazoratini samarali institutsional mexanizmlarini ishlab chiqishdan iborat.
22