Suvoqchilik va pardozlash ishlari

Oq portlandsement 
(R S T 0 ‘z 7 6 1 —96) tarkibida t e m ir va 
m arganes oksidlari deyarli boMmagan o q gil va s o f oha ktoshni 
kuydirish y o ‘li bilan olinadi. S e m en t massasiga nisbatan ko ‘pi b i ­
lan 10 % m iq d o rd a o q m ineral q o ‘sh ilm a q o ‘shishga ruxsat etiladi.
P o rtla n d s e m e n tn in g oqlik darajasi qaytarish koeffitsiyenti b i ­
lan a n iq la n a d i. Bu ko e ffitsiy en t q i y m a ti p o r t l a n d s e m e n t n i n g
1- navi u c h u n 80 %, 2- navi u c h u n ka m ida 75 % va 3-navi uchun 
68 % b o ‘lishi lozim.
O q p o rtla n d se m en t M400 va M 500 m arkalarda ishlab c h iq a ­
riladi. Saqlash paytida uni ifloslanishdan asrash zarur.
O q p o rtla n d se m e n t q i m m a tb a h o material b o ‘lib, sanoat va 
ja m o a t qurilishida b in o la rn in g ichini va sirtini m anzarali par- 
dozlashda ishlatiladi. Suvoq q o ris h m a la r tayyorlashda tegishlicha 
oq q u m d a n foydalanish darker.
Oq p o rtla n d se m e n t 0 ‘zbekistonda Angrendagi qurilish m a ­
teriallari k o m b in a tid a ishlab chiqariladi.
Rangli portlandsementlar 
( G O S T 15825—80) p o rtla n d se m en t 
klinkerini rangli m in e ra l yoki o rg a n ik p ig m e n tl a r bilan birga 
m aydalab hosil qilinadi. M ineral va organik p ig m e n tla r sem ent 
m a s s a s in in g 15—25 % m iq d o r id a q o ‘shiladi. B u n d a y usu ld a
rangli p o r t l a n d s e m e n t h o sil q i lis h n in g k a m c h i li g i s h u n d a k i, 
p ig m e n t k o ‘p sa rflanishi o q ib a tid a s e m e n t n in g m u sta h k a m lig i 
pasayadi va u a n c h a qim m atga tushadi.
B o ‘yovchi m o d d a sifatida surik, z a n g o ri u ltr a m a rin , q o ra
q u r u m , sarg'ish-yashil x ro m oksidlari, t o ‘q qora m arganes oksi­
di, jigarrang kobalt oksidlar q o lla n ila d i.
Tarkibida tem ir va m arganes oksidlari ka m b o ‘lgan o q sem ent 
klinkeri, rangli klinker yoki oqartirilgan klinker rangli s e m e n t­
lar olishda asosiy m aterial hisoblanadi. P ig m e n tla r kerakli da ra - 
jada rang berish, ishqor va yom g‘likka cliidash qobiliyatiga ega b o ‘lishi 
lozim.
Rangli va oq se m e n tla r m ustahkam liligi va uzoqqa chidashi 
jih a tid a n sam arali pardozlash m ateriali hisoblanadi.
0 ‘z b e k is t o n d a rangli p o r t l a n d s e m e n t O h a n g a r o n qurilish 
materiallari k o m b in a tid a ishlab chiqariladi.
1 1

---