2 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi

 
 
Takrorlash uchun savollar: 
1. Topinambur kelib chiqishi va hosildorligi? 
2. Topinamburning qo„llanilishi? 
3. Tashqi muhit omillariga ta‟siri? 
4. Topinamburning vegetatsiya davri davomiyligi? 
5. Topinamburning rayonlashgan navlari? 
6. Topinambur tuganaklarini maqbul ekish muddati? 
7. Topinambur tuganaklarini ekish usuli va me‟yori qancha? 
8. Topinambur kasalliklari va zararkunandalari? 
9. Topinamburni intensiv texnologiya asosida yetishtirish? 
10. Topinambur hosili qanday yig„ishtirib olinadi? 
 
Pedagogik texnologiya 
“FSMU” Texnikasi yordamida fikringizni bayon eting 
Savol 
Sabab? 
(F)-fikringizni bayon eting 
(S)-fikringizni bayoniga sanab ko„rsating 
(M)-ko„rsatgan sababingizni isbotlovchi dalil 
keltiring 
(U)-fikringizni umumlashtiring 
 

---

292 
VI bob. ILDIZMEVALILAR 
 
Bu guruhga sersuv, shirali quruq moddasi kam bo„lgan ildizmevalilar kiradi. 
Bu guruhdagi o„simliklar har xil botanik oilani (sho„radoshlar, soyabonguldoshlar, 
karamdoshlar, murakkabguldoshlar) vakili bo„lib, ularning oilasida bir, ikki va 
ko„p yillik turlari uchraydi.
O„zbekistonda aksariyat holda ikki yillik turlari (qand lavlagi, xashaki 
lavlagi, sholg„om va sabzilar) ekilmoqda. Ildizmevalilar har xil yo„nalishda 
qo„llaniladi. Qandlavlagi qand ishlab chiqarish uchun ekiladi. Qolgan 
ildizmevalilar oziq-ovqat sanoatida va chorvaga yem uchun foydalaniladi.
Ildizmevalilarning tarkibida 10% dan 30% gacha quruq modda bo„ladi, 
ularning tarkibida ko„p miqdorda qand, kraxmal, tuzlar, vitaminlar (C, B, B
2
, P, K, 
E va boshqa), karotin mavjud. Tarkibida suv ko„p bo„lganligi tufayli saqlash qiyin.
Ildizmevali o„simliklar texnik (qand lavlagi), oziq-ovqatda (sabzi, lavlagi, 
sholg„om, turp), chorvachilikda (xashaki lavlagi, turneps), tabobatda (sachratqi) 
qo„llanadi. Qishda ko„kat bo„lmaganda ildizmevalilar eng asosiy shirali oziq bo„lib 
qoladi. Yem-xashak sifatida barglari ham ishlatiladi.