TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 2021/ 8 - SON
171
yashash joylari va sog‗lig‗ini ilmiy o‗rganish orqali bizning dunyomizga katta ta‘sir
ko‗rsatadi. Hayvonlarni o‗rganish orqali biz o‗zimiz, atrofimizdagi dunyo bilan
qanday ishlashimiz va o‗zaro munosabatimizni yaxshiroq tushunamiz. Nima uchun
hayvonlarni o‗rganish muhim? Tadqiqotchilar tirik organizmlar qanday ishlashi va
kasalliklarning organizmga qanday ta‘sir qilishini bilish uchun hayvonlarni
o‗rganadilar. Bu topilmalar odamlarga ham, hayvonlarga ham yordam beradi.
Tadqiqotchilar, shuningdek, hayvonlarni turli muhitlarga qanday moslashishini
tushunish uchun ham o‗rganadilar. Bu yo‗qolib ketish xavfi ostida turgan yoki
yo‗qolib borayotgan turlarga yordam berishi mumkin. Shuningdek, u aniq ish
vazifalari, shuningdek, potensial ta‘lim yo‗llari va maoshlari haqida ma‘lumot beradi.
Zoologlar - hayotshunos olimlar, ular hayvonlarni laboratoriyada va tabiiy yashash
joylarida kuzatadilar[1]. Ular turlarning kelib chiqishi va rivojlanishini, odatlari,
xulq-atvori va o‗zaro ta‘sirini o‗rganadilar.
Tarixdan oldingi odamning ovchi sifatida omon qolishi uning oziq-ovqat va
xavf manbai bo‗lgan boshqa hayvonlarga bo‗lgan munosabatini aniqladi. Insonning
madaniy merosi rivojlanib borgan sari, hayvonlar odamlarning folkloriga va falsafiy
ongiga turli xil tirik mavjudotlar sifatida kiritilgan. Hayvonlarning uy sharoitida
yashashi odamni hayvonlar hayotiga tizimli va o‗lchovli nuqtayi nazar bilan qarashga
majbur qildi, ayniqsa, urbanizatsiyadan keyin hayvonot mahsulotlarini doimiy va
ko‗p miqdorda yetkazib berishni talab qildi. Qadimgi yunonlar hayvonot dunyosini
o‗rganish, Gippokrat tomonidan, tana a‘zolarining uyg‗un ishlamasligi natijasida,
kasallikning sababi - jinlar deb hisoblanganidan keyin, zamonaviy ma‘noda, ilmiy
ma‘noda, yanada oqilona bo‗la boshladi. Hayvonlarni tizimli o‗rganishga
Aristotelning tirik mavjudotlar haqidagi keng ta‘riflari, uning tabiatdagi tartib
to‗g‗risidagi yunon konsepsiyasini aks ettiruvchi va tabiatga idealizatsiyalangan
qat‘iylik bilan bog‗liqligi sabab bo‗ldi.
Zoologiya bizga atrofimizdagi go‗zal tabiatni tushunishga yordam beradi. Siz
zoologiyani o‗rganganingizda, o‗rgatilmagan yovvoyi hayvonlarning go‗zal
go‗zalligi va ularning har biriga nisbatan ―bo‗ysundirilgan‖ tabiati sirlari oshkor
bo‗ladi. Mavzuning sehrlari ona tabiatning sehrini ochishga yordam beradi. Tabiatda
birga yashaydigan hayotiy sikllarni bilganingizdan so‗ng, tinchlik nima ekanligini
bilib olasiz va hayvonlarning axloqi biznikidan ancha yuqori ekanligini tushunasiz.
Zoologiya darslari sizga hayvonlar va hayvonlar hayotining rivojlanish, biologik va
xulq-atvor xususiyatlari haqida o‗rgatadi.
Zoologiya sohasi hayvonot bog‗idan odam anatomiyasigacha bo‗lgan hamma
narsani o‗z ichiga oladi va tibbiyot, veterinariya va stomatologiya maktabiga o‗qishga
kirgan talabalar uchun amal qiladi. Darslarga hujayra biologiyasi, qiyosiy anatomiya,
fiziologiya va genetika kiradi. Shuningdek, siz hayvonlarning turli tasniflarining
hujayra tuzilishi va biologiyasi haqida bilib olasiz va vaqt o‗tishi bilan turlar
boshidan kechirgan genetik o‗zgarishlarning sabablarini o‗rganasiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |