Davr oraliq’idagi tarixiy atamalarni o`z ichiga oladi. Tarixiy atamalarning ma`nosi yillar o`tishi bilan o`tmishning ma`lum davriga xos holda o`zgargani tez-tez kuzatib turilgan



Download 0,73 Mb.
Pdf ko'rish
bet25/73
Sana10.11.2022
Hajmi0,73 Mb.
#863200
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   73
Bog'liq
13. Tarixiy atama maruza

Mutavalliy
— Vaqf mulkiga va undan keladshan daromadga vasiylik qiluvchi, uni 
taqsimlovchi diniy amaldor. Vaqf erlarni ijaraga berish, vaqf mulkida xo`jalikishlarini yuritishni 
ham mutavalliy bajargan. 
Zakot
— Islom dini besh asosiy talablaridan biri bo`lib, mol— mulk va daromaddan 
beriladshan sadaqa, xayr—exson, soliq. SHariatga muvofik muaiyan boylikka ega bo`lgan katta 
eshdagi musulmon zakot beradi. Zakot miqdori pul daromadlaridan qirqdan bir ulushiga teng. 
Dehqonlar va cho`ponlardan olinadigan zakot miqdori birmuncha yuqori bo`lgan. Zakot 


23 
kambag’allar, etim—esirlar kasallar va xech kimi yo`q

ayollar o`rtasida taqsimlanishi lozim 
bo`lgan. 
Vaqf
— davlat tomonidan shuningdek, ayrim kishilar tomonidan diniy muassasalar
masjiddar, madrasalar, ixtieriy daromaddan foydalanib turish, ammo sotmaslik sharti bo`lib 
o`tkazilgan yoki vasiyat qilib qoldirilgan mol—mulk ya`ni er—suv, bino va boshqalar vaqf 
deyiladi. Vaqfdan keladigan daromadlar diniy muassasalar va ularda xizmat kiladigan din 
peshvolariga berilgan. 
Iqto`
— o`rta asrlarda YAqin va O`rta SHarq mamlakatlarida Hukmdor tomonidan 
feodalga katta xizmatlar evaziga in`om qilingan chek er. Odatda, Iqto` umrbod berilmay
hukmdor uni istagan vaqtda qaytarib olib, boshqa kishiga tortiq qilish mumkin bo`lgan. Iqto` 
xaqidagi dastlabki ma`lumotlar VII asr oxiriga mansub arab manbalarida uchraydi. IX asrga 
kelib halifa tomonidan arab amiriga idora qilish uchun berilgan viloyatlar ham iqto` deb atalgan. 
Ushr
— musulmon mamlakatlarida natura shaklida undirilgan soliq. Ushr solig’i
xar yili 
dehqonchilik, chorvachilik, baliqchilik maxsulotlari va boshqalardan olingan. 
Siyosiy – harbiy mavzudagi tarixiy atamalar. 
O`rta Osiyo mamlakatlarining tarixiy atamashunoligi ogzaki no`tkning rivojlanishi bilan 
bog’liq. SHu bilan birga mintakada fors (eroniy) atamalarining ham ta`siri kuchli bo`lgan. 
Bundan tashqari XII — XIV asrlarda ko`chmanchi mo`g’ullar bosqini va keyinroq ko`chmanchi 
o`zbeklarning kirib kelishi bilan bog’liqdir. Ushbu davr atamalarining eng ko`p 
qo`llanilganlarini keltirib o`tamiz.
Devon
— somoniylar davrida boshqaruv shakli bo`lib, vazirlar maxkamasi vazifasini 
o`tagan. Devonbegi esa vazirlar maxkamasining bosh ma`muri bo`lgan. Somoniylar davrida 
shahar hokimi

Download 0,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   73




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish