1. Ҳозирги замон қурилиш ишлаб чиқаришининг асосий принциплари

мураккаб жараённи
ташкил этувчи бир неча комплекс 
жараёнлар йиғиндиси бажарилиши мумкин бўлиб, унинг натижасида бино ёки иншоот барпо 
этилади. 
Бир қатор объектларнинг битта қурилиш ташкилоти кучи билан қурилиши объект 
тизимларини мувофиқлаштиришни ва ўзаро боғланишини талаб этади. Бу ҳолда қурилиш 
оқими шаклланади, унинг асосида 
объектлараро жараённи
ташкил этувчи бир қанча объект 
оқимлари йиғиндиси ётади. 
Қурилиш жараёнларининг кўриб чиқилган ва ифодаланган тавсифи уларнинг 
вертикал қурилишини ифодалайди ва 1.1-жадвалда келтирилган. 
1.1-жадвал 
Қурилиш технологик жараённинг вертикал ажратилиши 
Қурилиш жараёни 
босқичлари 
Жараённинг мазмуни 
Мисол 
Ишчи таъсир (Иш ҳаракат) 
Элементар ишчи усули; 
мехнат қуроллари ва 
буюмларини тайёрлаш 
Кран илмоғини йиғма 
элементни илдиришга
узатиш 
Операция 
Технологик жиҳатдан 
бўлинмас элемент; мехнат 
буюмларининг миқдорий ва 
сифат тавсифларидан бири 
ёки бир нечтасининг 
ўзгариши 
Йиғма элементни кўтариш 
Оддий жараён 
Ташкилий ва технологик 
бўлинмас элемент; 
”Конструкция”ни бир 
қисмини яратиш 
Йиғма элементни лойиҳа 
ҳолатига урнатиш 
Комплекс технологик 
жараён 
“Конструкцияни”яратиш 
Бинонинг ер ости қисмини 
йиғма элементлардан қуриш 
Мураккаб қурилиш жараёни Объектни яратиш 
Бир қаватли саноат 
биносини барпо этиш 
Объектлараро қурилиш 
жараёни 
Объектлар мажмуи 
(комплекс) ни яратиш 
Бир неча объектни бир 
вақтда қуриш 
Қурилиш жараёларини мураккаблик даражасига кўра бўлинишидан ташқари уларни 
қуйидаги белгилари бўйича ҳам гуруҳлаш мумкин: 
механизациялаш даражаси бўйича
: 
механизациялашган жараён
механизмлар ёрдамида бажарилади (экскаватор билан 
котлован қазиш, йиғма конструкцияларни кран билан монтаж қилиш); 

---

дастаки жараён
механизациялашган асбоб (вибратор, краскопульт) ёки 
механизациялашмаган асбоб (белкурак, болта, арра) ёрдамида амалга оширилади; 
ярим механизациялаштирилган
жараён шу билан тавсифланадики, уни бажаришда 
машиналар билан бирга қўл мехнатидан ҳам фойдаланилади;