Abdurashid to xtaboyev

5. Rasmiy xatlar
Rasmiy xat.
Biznesda eng asosiy narsa vaqt hisoblanadi. Shuning uchun rasmiy xatlar 
qisqa, aniq va tushunarli bo‘lishi lozim.
B a’zi hollarda rasmiy xatlar o ‘z ichiga bir necha mavzuni qamrab oladi. 
Agarda bir xatning ichida bir nechta savol bo‘lsa, ulami m a’no jihatidan 
ajratib olish yoki raqamlab chiqish maqsadga muvofiq.
Eng yaxshisi - rasmiy xat har doim bitta savolga yoki axborotga javobni 
o ‘z ichiga qamrab olishi kerak. Bu holda xat aniq va qisqa bo‘ladi.
0 ‘z hamkoriga xat yozishda nimalarga e ’tibor berish kerak:
• zamonaviy orgtexnikaga. Husnixatingiz orqali yozilgan xatlar faqat 
shaxsiy yozishmalarga xos bo‘lishi darkor;
• firma emblemasi, nomi, pochta manzili va telefon raqami, bank 
rekvizitlari bor maxsus blankka ega bo‘lish;
• iloji boricha firma konvertini ishlatgan m a’qul;
• j o ‘natilgan xatlaming, albatta, nusxasini qoldirishingiz kerak.
Xatning tuzilishi.
Xatning boshlanishi konvertning o ‘ng burchagida yozilgan manzildan 
boshlanadi.
Chap tomonda esa xat j o ‘natilgan kun, oy, yil to ‘liq ko‘rsatiladi. Undan 
pastda chap tomondan boshlab murojaat yoziladi. Xatning boshlanishida xat 
egasining familiyasi yoziladi. Familiyani ism-sharifsiz ko‘rsatish mumkin.
Xatning bir necha qatori mavzuning qisqacha mazmuniga qaratiladi. 
Agarda xat biron-bir aniq odamga yozilgan bo ‘lsa, u odatda «samimiyat 
bilan» deb tugatiladi. Boshqa turdagi xatlarda esa familiya q o ‘yilmaydi, 
tashkilotning nomiga bo‘limning nomi ham qo‘shib qo‘yiladi. Ismsiz xat
52

---

yozish taklif qilinmaydi. Ismsiz xat yozmoqchi bo‘lsangiz tashkilotning 
«Rahbariga» deb yozing, tashkilot rahbarining ism-shariflarini ko‘rsat- 
«masangiz ham bo ‘ladi.
‘ ' 
Xatni muloyim so‘zlar bilan tugatish maqsadga muvofiq.
Xatga tezroq javob olmoqchi bo‘lsangiz, «Umid qilamanki, birinchi 
imkoniyatdayoq bizga javob qaytarasiz» deb yozib qo‘yish kerak.
Xatni yozib bo‘lgandan so‘ng uning tagida ismi sharifingiz, imzo, 
pastroqda esa korxonaning nomi va egallab turgan lavozimingiz ko‘rsatiladi. 
Agarda reklama darajasidagi xat bo ‘lsa, ism va imzo qo‘yilmaydi.
Eng asosiy shartlardan biri xat konvertga bemalol sig‘ishi kerak.
Xatda hamma hollarda, albatta, tashkilotingiz manzili bo ‘lishi lozim.
Xatlarda eng yaqin kishingizni tabriklamoqchi, hamdardlik yoki 
minnatdorchilik bildirmoqchi bo‘lsangiz, uni qo ‘lda yozgan m a’qulroq.
Xatni j o ‘natishdan oldin xatolarini tekshirib oling.
Xatni «Men» so‘zidan boshlash maqsadga muvofiq emas.
Postskriptumlar (P.S.) imzodan so‘ng yoziladi.
Rasmiy xatlarda tabriknomalar ishlatilmaydi. Telegramma j o ‘natish 
mumkin.
Sizga ishonib yozilgan har qanday xatga tezroq javob y o zib jo ‘natishingiz 
shart. Agarda xatga tez orada javob bera olmasangiz, u haqda uzringizni 
aytib qo‘yishingiz lozim.
Tabriklarga esa qisqa qilib javob qaytariladi.
Xatlarda uzr so‘rashga to ‘g ‘ri kelib qolsa, albatta, qo‘l bilan yoziladi.
Hamdardlik, albatta, qo ‘l bilan yoziladi, aks holda, telegramma 
jo ‘nating.
H ar bir xat yozilishida qog‘ozning chap tomonidan bir xil kenglikdagi 
jo y qoldiriladi.