Oliy o‘quv yurtlarining nomutaxassislik fakultetlari

Obirahmat
makoni Tyanshan-Chotqol 
tizmasidagi Paltov soyining yuqori oqimidan topilgan. G‘or-makon 
yoysimon shaklda bo‘lib, janubga qaragan, sahni keng, quruq va yorug‘. 
G‘orda 10 metr qalinlikdagi 21ta madaniy qatlam aniqlangan bo‘lib, 

---

22 
ushbu qatlamlar qadimgi odamlar bu yerda uzoq vaqt yashaganlaridan 
dalolat beradi. Madaniy qatlamlardan ohak toshli chaqmoq toshdan 
yasalgan xilma-xil mehnat qurollari, jumladan, nukleuslar, parrakchalar, 
o‘tkir uchli sixchalar, qirg‘ichlar va kurakchalar, uchrindidan 
tayyorlangan kesgichlar topilgan bo‘lib, ularning umumiy soni 30 
mingdan oshadi. Shuningdek, Obirahmatdan hayvon suyaklaridan 
yasalgan bigizlar hamda bug‘u, tog‘ echkisi, to‘ng‘iz, jayron, arxar va 
boshqa hayvonlarning suyaklari, gulxan, kul, ko‘mir va boshqa narsalar 
qoldiqlari ham topilgan. Tadqiqotchilarning fikrlariga qaraganda, 
Obirahmatda qadimgi odamlar miloddan 120-40 ming yil ilgari yashab 
terib-termachilik va yovvoyi hayvonlarni ovlab tirikchilik qilganlar. 
Topilmalari bilan mashhur bo‘lgan 
Qo‘tirbuloq
makoni Samarqand 
viloyati Kattaqo‘rg‘on hududlaridan topilgan. Tadqiqotlar natijasida 
makondan 5 ta madaniy qatlam aniqlangan. Qatlamlarning qalinligi har 
xil bo‘lib, ulardagi topilmalar ham bir xilda tarqalmagan. Bu qatlamlarda 
o‘tkir uchli poykonlar, qirg‘ichlar, teshgichlar, ikki tomoniga ishlov 
berilgan bargsimon qurollar va boshqa turli-tuman tosh qurollar topilgan. 
Shuningdek, ko‘plab yovvoyi hayvonlar - fil, bug‘u, yovvoyi ot, quyon 
kabilarning suyaklari aniqlangan. Qo‘tirbuloqda yashagan qadimgi 
odamlar mevalar va o‘simlik ildizlari hamda yovvoyi hayvonlarni ovlab 
turmush tarzi yuritganlar. 
O‘rta paleolit davriga kelib qadimgi odamlar O‘rta Osiyoning keng 
hududlariga tarqala boshlaydilar. Bu davrda, ayniqsa uning so‘nggi 
bosqichida qadimgi odamlarning turmush tarzida va mehnat qurollarida 
yangi unsurlar paydo bo‘ladi. Qurollarning turlari ko‘payadi. Ayniqsa, 
ovchilik bilan bog‘liq bo‘lgan nayzasimon o‘tkir paykonlar, turli 
pichoqlar, qirg‘ichlar, kesgichlar shular jumlasidandir. Bu davrning 
ijtimoiy hayotdagi eng muhim xususiyati shundaki, bu davrda ibtidoiy 
to‘dadan