qilish orqali vaqtni hamda mablag‘ni tejaydi. О ‘qituvchilarning
kasbiy o ‘sishi uchun ularga o‘z fanlari bo‘yicha o'qitishmng yangi
usullarini kiritishga, yangi yondoshuvlami qo‘llashga, g ‘oyalarni
ro‘yobga chiqarish va yangi ko‘nikmalarini rivojlantirishga imkon
beradi. Masalan, o‘quvchini kompyuter yordamida testdan
o‘tkazishda uning bilimini kompyuter baholab beradi. Bu esa
o ‘quvchi o‘zining bilimini to ‘la narnoyish etishga harakat qilish
imkoniyatini beradi. Agar test natijalari qoniqarsiz bo‘lsa, u o ‘zini
bilimini yanada boyitish maqsadida boshqatdan sinab k o ‘radi, bu
uning bilimi qay darajada ekanligini toki o ‘zining bilimini
to‘laqonli darajaga olib chiqquncha unda sinovdan o ‘tish
imkoniyati bo‘ladi.
Elektron o ‘quv - qo‘llanmalaridan foydalanishda mustaqil
fikrlab o ‘qib o‘rganishga, nazorat savollariga javob
berishda aqliy
faoliyatini rivojlantirishga yordam beradi. A n’anaviy darsdan
mutlaq
farq qilib,
o ‘quvchinining kayfiyati
dunyoqarashi,
tafakkuri, aqliy faoliyati va kasbga bo‘lgan qiziqishlari ortadi.
Bugun o ‘quvchini darsning faol ishtirokchilariga aylanishi, dars
jarayonini mustaqil boshqarishni o ‘rgatishga ham tayyorlaydi.
АКТ
dasturlaridan
foydalangan holda tinglovchi yoki
ishtirokchilami baholash bu bilimlami o ‘qitilayotgan materialni va
Internet, Intranet hamda multimedia vositalari texnologiyalaridan
foydalanish ko‘nikmasini baholashdir.
Masalan:
0 ‘qituvchi
savollami elektron pochta yoki xat, axborot ko‘rinishida jo ‘natishi
mumkin. Onlayn tizimida test olish joriy qilingan bo ‘lishi mumkin.
Bu ayniqsa masofadan o ‘qiganlar uchun juda qulaydir.
0 ‘quvchilami baholash uchun test olishning
turli variantlarini
ishlab chiqish imkoniyati borligi va o‘quvchilar turli turdagi
vazifalami bir vaqning o ‘zida ishlab natijalarini olishlari
mumkin.Interfaol vazifalar baholashning eng samarali usullaridan
biri bo‘lishi mumkin.
Savolnoma shaklidagi test ham ishtirokchilaming tayyorgarlik
darajasini aniqlash mumkin.
АКТ moslashuvchandir. АКТ turli yoshdagi o ‘quvchilar, turli
darajadagi o‘qituvchilar uchun moslashtirilishi mumkin hamda
ta’lim jarayonida o‘qituvchilar va o ‘quvchilar uchun ko ‘makdir.
113
Hozirgi kunda ta’lim jarayoniga axborot-komrmmikatsiya
texnologiyalari (АКТ) shiddat bilan
kirib kelishi bilan birga, u
ta’limning samaradorligini oshirishda eng qulay omillardan biri
bo‘lib qolmoqda. Shuning uchun ham ilg‘or mamlakatlar ta ’lim
tizimida
kompyuter
texnikasidan,
zamonaviy
axborot-
kommunikatsiya
texnologiyalaridan
unumli
foydalamshga
qaratilgan izlanishlar to‘xtovsiz kechmoqda.
0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan
zamonaviy kompyuter texnologiyalaridan samarali foydalanishga
doir bir qator qarorlar qabul qilindi. Ularda asosan, yoshlarimizga
berilayotgan
bilim
va
ko‘nikmalami
yangicha
usullarda
tushuntirish nazarda tutilgan. Ayni chog‘da yosh pedagoglardan ish
faoliyatini puxta rejalashtirishi, qo‘yilgan masalaning to ‘laqonli
yechimini topishi uchun zarur bo‘lgan axborotlami tezkor topa
olishi, o‘rganilayotgan obyekt yoki jarayonning modelini ko‘ra
bilishi hamda yangi texnologiyalardan
unumli foydalana olishi
uchun yetarli malakalarga ega bo ‘lishi talab etilmokda.
Ta’lim muassasalaridagi axborot-kommunikatsiya texnologi
yalaridan foydalanish samaradorligini oshirish bo‘yicha mavjud
holat va muammolar sirasiga quyidagilami kiritish mumkin:
1. Moddiy-texnika bazani talcomillashtirish maqsadida, m a’nan
eskirganlarini
yangilash
kerak.
Y a’ni,
joylardagi
o ‘quv
muassasalarini
zamonaviy
texnik
qurilmalar,
zamonaviy
kompyuter, videoproektor, maxsus ekran, televizor, video kamera,
fotoapparat, veb-kamera, skaner, printer, internet,
kompakt disklar,
yuqori tezlikdagi internet tarmog‘i bilan ta’minlash zarur.
2. 0 ‘quv dargohlarida dasturiy mahsulotlar yetarli darajada
emasligini hisobga olib, ulami multimedia elektron darsliklar,
o ‘rgatuvchi trenajyorlar, virtual laboratoriya, texnik qurilmalaming
dasturiy ta ’minoti, ulami ishlatish va o‘rgatish bo‘yicha
qoTlanmalar bilan ta ’minlash kerak.
3. Ta’lim muassasalarida o‘qituvchilaming m a’lum bir qismi
zamonaviy kompyuter texnikasidan o‘quv jarayonida yetarli
foydalanish malakasiga ega emas.
Moddiy-texnik baza va
multimedia
dasturlaridan
dars
jarayonlarida,
amaliy
mashg‘ulotlarda foydalanishni bilmaslik - barcha ishlaming
114
samarasiz
ketgani
hisoblanadi.
Shuning
uchun
ta’lim
muassasasidagi o ‘kituvchilami kompyuterda mukammal ishlashni
bilishlari, uning imkoniyatlaridan o ‘qitish jarayon I an da unumli
foydalanishlari juda muhim ahamiyat kasb etadi.
Ta’lim
tizimida
axborot
texnologiyalaridan
unumli
foydalanishga ta ’sir etuvchi asosiy faktorlar haqida gap ketganda
aw alo, o‘qituvchilami kompyuterda ishlashga o'rgatishni uch
bosqichda amalga oshirish maqsadga muvofiqdir.
Do'stlaringiz bilan baham: 
