O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi

 
Nazorat uchun savollar: 
 
1.
Kooperatsiyaga oid munosabatlar qanday qonun xujjatlari bilan 
tartibga solinadi? 
2.
Kooperatsiyaning tijoratchi va tijoratchi bo‗lmagan qanday 
turlarini bilasiz? 
3.
Qishloq xo‗jaligi kooperativi (shirkat xo‗jaligi)ni tashkil etish 
va tugatish tartibini aytib bering! 
4.
Qishloq xo‗jaligi kooperativi (shirkat xo‗jaligi)ni umumiy 
majlisining mutloq vakolatlariga nimalar kiradi? 
5.
Qishloq xo‗jaligi kooperativi (shirkat xo‗jaligi)ning mol-mulki 
qanday shakillantiriladi? 
 
1. ―Zarbdor dehqon‖ shirkat xo‗jaligi a‘zosi G‗oziev F.ning oilasi 
shirkat xo‗jaligi boshqaruvi nomiga ariza bilan murojaat etib, oila pudrati 
asosida yer olish maqsadida tanlovda ishtirok etishni bildirdi. Tanlov 
natijasi bo‗yicha xo‗jalik boshqaruvining qarori chiqariladi. Unga ko‗ra 

---

125 
G‗oziev F.ning oilasiga shirkat xo‗jaligi yer maydonidan oilaviy pudratga 
30 gektar yer uchastkasi paxta ekinini yetishtirish uchun 5 yil muddatga 
berilishi ko‗rsatildi. Qishloq xo‗jaligi mahsulotini yetishtirish bo‗yicha oila 
(jamoa) pudrati shartnomasi tuzildi va shirkat xo‗jaligi raisi hamda oila 
boshlig‗i G‗oziev F. tomonidan imzolandi.
Kuz kelib daladan paxta hosili yig‗ishtirib olinganda, ―Zarbdor 
dehqon‖ shirkat xo‗jaligi boshqaruvi raisi G‗oziev F.ga hosilni shirkatga 
topshirish 
to‗g‗risida ko‗rsatma berganda, G‗oziev F. xosilni
topshirishdan bosh tortdi. G‗ozievning ijarachi sifatida o‗zi yetishtirgan 
paxta hosilini o‗zi sotishga haqli ekanligini aytdi. 
Qishloq xo„jalik kooperativi (shirkat xo„jaligi) qonunchiligi bo„yicha 
muhokama qiling, shuningdek, oila pudrati shartnomasi va yer ijarasi 
shartnomasi o„xshash va farqlovchi jihatlariga e‟tibor qarating.
 
2.
 
―XX asr‖ shirkat xo‗jaligi tuman xokimligi bilan tuzilgan yer ijara 
shartnomasiga asosan 150 gektar yer maydonini 45 yil muddatga ijaraga 
oldi. Ushbu yer maydonlari ekinzorlar uchun mo‗ljallangan bo‗lib, shirkat 
xo‗jaligi o‗zining foydalanishida bo‗lgan yer maydonini 135 gektariga 
paxta va bug‗doy ekinlarini joylashtirgan. Qolgan 15 gektar yer maydonini 
10 gektarini fuqaro Daminov R.ga 10 yil muddatga ikkilamchi ijaraga 
shartnoma asosida berdi. Shirkat boshqaruvi raisi 5 gektar yer maydonini 
bog‗dorchilikka ixtisoslashgan ―Tarannum‖ fermer xo‗jaligining 5 
gektarlik bog‗ yer maydoniga ayriboshlash shartnomasi asosida 
ayriboshlab oldi. Boshqaruv raisi ushbu shartnomalarni ro‗yhatdan 
o‗tkazish maqsadida tuman xokimiyatiga murojaat qildi. Xokimlik ushbu 
shartnomalarni noqonuniy va haqiqiy emasligini bildirib ro‗yhatga olishni 
rad etdi. Shuningdek, raisga ayriboshlangan yerlarni qaytarish xususida 
ko‗rsatma berdi.
 
Vaziyatga huquqiy baho bering.