Uygur, qaqauz, quzey

Abdurihim Teleşov Ötkür 
(7.06.1923, Qumulda kəndi). 
Onun 1940-cı illərdə yazmış olduğu “Muzulqan şəhər” (Donan 
şəhər), “Bahar çillaymən” (Baharı çağırıram), “Cənubka xət” 
(Güneyə məktub), “Tan zibasi yokmidur” (Dan gözəli yoxmu- 
dur) adlı şeirləri, “Yeni Çunqo Gülistanina” (Yeni Çin Gülis- 
tanına), “Keşker geçəsi” (Kaşqar gecəsi) dastanlarını, “Tamçə 
kandin miliyonlaran çeçəklər” (Damla qandan milyonlarca 
çiçək), “Çin moden” dramlarını, “Dənizdin sada” (Dənizdən 
səda), “Baş egim” (Baş geyim) kimi hekayələri vardır.
1946-ci ildə “Yürək munliri” (Ürək fəryadları), 1948-cı ildə 
“Tarim boyliri” (Tarım boyları) şeirlər kitabları çap olunub. 
1950-1970-ci illərə qədər “Vicdan boyliri” (Vicdan boyları), 
“Səcdiqahımqa” (Səcdəgahıma), “Tova dep tuttum yaka” 
(Tövbə deyərək yaxa cırmaq), “Küz keçisi” (Payız gecəsi), 
“Nəvai gəzəligə muxəmməs” (Nəvainin qəzəlinə muxəmməs), 
“Ak emes saçimdiki” (Ağ deyil saçımdaki), “İz”, 1970-ci ildən 
sonra isə “Yaxşi”, “Sərlevhisiz şeirlar”, “Ömür hekkidə mu- 
xəmməs” (Ömür haqqında muxəmməs), “Keşker güzəligə”

---

(Kaşqar gözəlinə), “Mən ağ bayraq emes” (Mən ağ bayraq 
deyiləm) kimi lirik şeirlər yazıb.
“Uluq ana hekkidə çöçək”, (Ulu ana haqqında çiçək), “ Gül 
və azqan” (Gül və yabanı gül), “Şeir və şair”, “Kaştişiqa məd- 
hiyə” (Süs daşına mədhiyə) kimi əsərləri, “İz” və “Oyqanqan 
zəmin” adlı romanları yazmış ədib 1995-ci ilin oktyabrın 5-də 
Urumçidə dünyasını dəyişmişdir.
Turqun Almas 
(?.10.1924, Kaşqar şəhəri). Şair və tarixçi 
kimi tanınmışdır. İlk təhsilini doğulduğu şəhərdə alan şair 
sonra Qulca şəhərinə gedərək orada oxuyur.
Urumçi şəhərindəki Darülmuəllimini bitirən Almas Qaraşə- 
hərə müəllim işləməyə göndərilir. 1947-ci ilin mayında Turqun 
Almas və dostları Kaşqarda mitinq təşkil edirlər. Mitinqin 
təşkilatçılarını həbs edirlər. 1948-ci ilin aprelin 8-də xalqın 
təzyiqi altında Turqun Almas və yoldaşlarını həbsdən burax- 
maq məcburiyyətində qalırlar. Həbsdən çıxan şair həmin il 
Qulca şəhərinə gedərək orada “Alma” qəzetində işə girir. Son- 
ra da isə Urumçi şəhərindəki “Tarım” jurnalında əmək fəa- 
liyyətini davam etdirir.
Turqun Almas “Pıçaq” dramını yazmış, “Tarım şamalları” 
(Tarım yelləri), “Tan səhər” (Dan səhəri) kimi şeir kitablarını və 
“Hun tarihi”, “Uyğurlar” adlı tarix kitaplarını çap etdirmişdir.
1922-ci ilin avqustun 22-də Qulca şəhərinin Xudyar Yüzi 
kəndində doğulan