Azərbaycanda Peşə Təhsili və Təliminin (ptt) inkişafına Avropa İttifaqının dəstəyi

Lehimləmənin xassələri 
Fiziki-kimyəvi 
Mexaniki 
Texnoloji 
 
 
 
 
Cədvəl 2.1. 

Yumşaq və bərk lehimin tətbiq sahələrini araşdırın; 

Flüsün lehimləmə prosesində rolunu müəyyən edin; 

Naşatır, bura və bor turşusu flüslərindən harada istifadə edildiyini araşdırın; 

Yapışqanın xassələrini və üstün cəhətlərini araşdırın və təhlil edin; 

Yapışqanla birləşdirmənin texnoloji ardıcıllığını araşdırın və müzakirə edin. 
2.4.3. Qiymətləndirmə
 
Aşağıdakı qiymətləndirmə meyarına əsasən qiymətləndirəcəksiniz:
“Montaj işlərində istifadə olunan köməkçi materialları müəyyən edir” 

Lehim birləşməsi nədir? 

Yumşaq lehimlərin ərimə temperaturu neçə dərəcədir? 

Bərk lehimlərin ərimə temperaturu neçə dərəcədir? 

Qalay-qurğuşun lehimlərin markası necə işarə edilir. 

Fülüslərdən hansı məqsədlə istifadə edilir? 

Kanifol flüslər nansı şəkildə istifadə edilir? 

Yapışqan nəyə deyilir? 

Yapışqanların hansı markalarını tanıyırsınız? 

---

32 
Təlim nəticəsi 3: Elektrotexniki materialların əsas parametrlərini bilir 
3.1.1. Elektrotexniki materialların parametrlərini təsvir edir

Elektrik parametrləri 
Elektroizolyasiya materialları yaxud dielektriklər böyük elektrik müqavimətli 
materiallardır. Bu materiallar müxtəlif elektrik potensialları altında olan hər hansı 
cərəyan daşıyan hissələrin izolyasiyası üçün tətbiq edilir. 
Kimyəvi tərkibinə görə dielektriklər üzvi və qeyri-üzvi, alınma üsuluna görə təbii və süni olur. Süni 
dielektriklər yaradılarkən onlara əvvəlcədən istənilən elektrik və fiziki-kimyəvi xassələr kompleksi 
verilə bilər. 
Aqreqat halına görə dielektriklər:
– qazvari; 
– maye; 
– bərk dielektriklərə ayrılır. 
Dielektriklərin elektrik xassələrini elektrik xarakteristikaları deyilən kəmiyyətlərlə qiymətləndirirlər:
– xüsusi həcmi müqavimət; 
– dielektrik nüfuzluluğu; 
– dielektrik itkiləri bucağının tangensi; 
– materialın elektrik möhkəmliyi. 
Şəkil 3.1. Rezin izolyasiyalı elastik güc kabeli 
Xüsusi həcmi müqavimət materialın həcmindən sabit cərəyan keçərkən onun müqavimətini, 
xüsusi səthi müqavimət isə materialın səthindən sabit cərəyan keçərkən materialın müqavimətini 
qiymətləndirir. Bərk dielektriklər üçün xüsusi həcmi və xüsusi səthi elektrik müqavimətləri müəyyən 
olunur. 
Dielektrik nüfuzluluğu materialın elektrik tutumu əmələ gətirmək qabiliyyətini xarakterizə edir. 
Dielektrik itkilər bucağının tangensi dəyişən gərginlik altında olan dielektriklərdə güc itkisini 
müəyyən edir. 
Elektrik möhkəmliyi dielektrikin elektrik cərəyani ilə dağılmaya qarşı davamgətirmə qabiliyyətini 
xarakterizə edir. 
3.1.2. Tələbələr üçün fəaliyyətlər 

Dielektriklərin elektrik xarakteristikalarını araşdırın və müqayisə edin; 

Şaxələnmə üsulundan istifadə edərək aqreqat halına görə dielektriklərin növlərini 
araşdırın və misallar göstərin. Bu üsula əsasən müəllim tərəfindən lövhədə və ya iş 
vərəqlərində dairə çəkilir və onun mərkəzində yazılmış anlayış ilə bağlı söz və ya ifadələr 
söyləmək şagirdlərə tapşırılır. Mərkəzdə yazılmış anlayışdan başlayaraq hər növbəti söz 
onunla əlaqəli sözləri xətlərlə birləşdirilir.
Vaxt bitənə qədər mümkün qədər çox fikir 

---

33 
yazmaq və onları əlaqələndirmək tövsiyə olunur. Vaxt bitəndən sonra alınan klaster 
müzakirə edilir və ümumiləşdirmə aparılır;