Research and publications

Adabiyotlar ro`yhati 
1. 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi «O‘zbekiston 
Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi to‘g‘risida»gi 
PF–4947-sonli Farmoni 
2. 
O`zbekiston Respublika Vazirlar Mahkamasining 2014 yil 15 avgustdagi «Xalq 
ta‘limi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish tizimini yanada 
takomillashtirish to‘g‘risida»gi 234-sonli qarori 
3. 
Учебные ресурсы сборник ―Открытое образование‖ Кузбасский 
региональный институт повышения квалификации и переподготовки работников 
образования 1-часть 2007 г. 
4. 
―Молодой учѐный‖ международный научный журнал 2018 год. 
5. 
Lex.uz 
6. 
Ziyonet.uz 
7. 
Eduportal.uz 

---

23 
MUSIQIY TA`LIMDA PEDAGOGIC TEXNOLOGIYALARDAN 
FOYDALANISH IMKONIYATLARI. 
Orzigul Ruziyeva 
Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti Shahrisabz filiali 
o`qituvchisi
Anatatsiya:
Maqoladamusiqiyta'limningo'zigaxosxususiyatlari, tashkiliytuzilishi, 
amaliyijrofaoliyati, shuningdeko'qitishusullari, samaradorliginita'minlovchiomillar, 
vositalarnitahlilqilishvaularningumumiyijodiyvaijobiytomonlariniumumlashtirishtahlil
qilingan. yangiturlarnirivojlantirishgaimkonberadi. 
Bularhammaqsadivavazifasijihatidanpedagogiktexnologiyalarbo'lib, 
ularnimusiqadarslaridaqo'llashyaxshisamaraberayotganita'kidlangan. 
Kalitso'z:
amaliyishlash, tahlillar, pedagoglar - olimlar, ijodkoro'qituvchilar 
Mamlakatimizdajahonstandartlarigajavobberadiganta'limningyangilanganmazmunio'z-
o'zidanemas, balkibutundunyodailg'orpedagoglar - olimlar, 
metodisto'qituvchilarvapedagogikayutuqlariorqalitakomillashmoqda. Shusababli, 
ta'limninghozirgibosqichidata'limniislohqilishningvazifasiinnovatsion, 
intensivaxborotvaaxborottexnologiyalariningjadalrivojlanishi, 
kompyuterlashtirilgannamunalio'qitishsharoitidayoshavlodnitarbiyalashgamas'ulijodko
ro'qituvchilarnishakllantirishgayo'naltirilgan. 
Ma'lumki, didaktikapredmetio'qitish, o'qitishvata'limmazmunidaniborat. 
Ushbuuchtatarkibiyqismlardanbirigae'tiborbermaslikta'limmazmuninibuzadi. O'qitish 
ham, o'rganish ham, ularningyakuniynatijasi ham ta'limmazmunigabog'liq. 
Ta'limjarayonidaturlixilmavzularnio'zigaxostarzdao'rganishuningo'zigaxosligivamazm
unidankelibchiqadi, buko'pjihatdano'rganishtashkilotchisiga, ya'nio'qituvchiga 
(pedagogga) bog'liqdir. 
O'qitishjarayonidaharqandaymavzuni, shujumladanmusiqanifaollashtiradigan, 
ulargafaolo'quvchilar, 
mustaqilfikrlovchivao'rganuvchisifatidao'zininamoyonqilishimkoniyatiniberadigano'qit

---

24 
uvchi. O'qituvchio'qitishmetodlaridanfoydalanishshartlarini, 
o'zivao'quvchiuchunqulayvaqiziqarliusullarini, usullarini, shakllarini, 
vositalarinibelgilaydi, 
ilg'orpedagogiktexnologiyalaryordamidao'quvjarayonisamaradorliginioshirishgaharaka
tqiladi. 
Shuninguchun ham pedagogiktexnologiya, didaktiktexnologiya, 
ta'limtexnologiyasio'quvjarayoniningengsamaralivositasi deb hisoblanadi. 
Ularbugungikundajahonpedagogikasiamaliyotidakengqo'llanilmoqda. 
Pedagogiktexnologiyamamlakatimizda, shuningdek, 
engrivojlanganmamlakatlarningta'limtizimidata'limjarayoninitashkiletish, 
boshqarishvanazoratqilishningustuvoryo'nalishihisoblanadi. 
Shuninguchunbarchao'qituvchilarpedagogiktexnologiyalarniyaxshibilishlarivaularnio'q
uvjarayonidaqo'llashlarimuhimdir. Bu 
jamiyatrivojlanishiningob'ektivqonuniyatlarigamoskeladivajamiyatrivojlanishibilanta'li
mmazmuni, maqsadvavazifalari ham shungamuvofiqravishdatakomillashibboradi. 
Shuninguchun ham pedagogiktexnologiya, didaktiktexnologiya, 
ta'limtexnologiyasio'quvjarayoniningengsamaralivositasi deb hisoblanadi. 
Ularbugungikundajahonpedagogikasiamaliyotidakengqo'llanilmoqda. 
Hozirgisharoitdainsonfaoliyatiningasosiyyo'nalishlaririvojlanishmaqsadlarini, 
ya'nita'limtexnologiyasinito'liqamalgaoshirishgaimkonberadigannamunaviytizimgaayla
nmoqda. Shutufayli, ilm-fanning barchasohalaridabo'lganikabi, 
musiqata'limidayangitexnologiyalargae'tiborqaratilmoqda. 
Shuninguchun ham pedagogiktexnologiya, didaktiktexnologiya, 
ta'limtexnologiyasio'quvjarayoniningengsamaralivositasi deb hisoblanadi. 
Ularbugungikundajahonpedagogikasiamaliyotidakengqo'llanilmoqda. 
Ta'limjarayonidatalabalarmusiqasan'atinibarchanuanslaridao'rganadilarvatushunadilar. 
Ommabopmusiqiytadbirlar: musiqatinglash, tahlilqilish, guruhbo'libqo'shiqaytish, 
nazariybilimlarnio'zlashtirish (musiqiysavodxonlik), raqsgatushish, 
bolalarmusiqaasboblarinishakllantirishvamusiqaritminimusiqiyta'limningasosiymazmu
ni. 

---

25 
Jismoniymashqlarbumahoratnimustahkamlovchio'quvjarayoni. 
Mashqlarharbirmavzuda, shujumladanmusiqadarslaridao'zmazmunigaega. Masalan, 
tinglashfaoliyatidamusiqaningohangdorligini, tempini, xarakterini, janrinio'lchash, 
musiqiysavodxonlikfaoliyatidagiintervallarnivaakkordlarnianiqlash, 
intervallarniyaratish, dinamikohanglarnianiqlash, nazariytahlil, mashqqilishjoylari 
(vokal, xor) murakkabjoylari, sofintonatsiya , diktsiyaustidaishlash, major va minor 
triadalarinikuylash, qo'shiqsizqo'shiqaytishvahk. 
Xulosaqilibaytganda, musiqao'qituvchisi ham darslarninazoratqilishikerak. 
Doimiykuzatuvtufaylio'qituvchio'ziningpedagogikmahoratinioshiradi. Bu 
o'quvchilargavaziyatnibaholashga, ularningichkihissiyotlarini, 
qiziqishlarivaqobiliyatlarini his qilishgao'rgatadi. 
Kuzatishbirinchisinfdanettinchisinfgachadavometadi. Amaldagiusul, 
shaklvapedagogiktexnologiyalar, shuningdekularningsamaradorligi, qulayligi, 
bolalaruchunqiziqarlivaqulayligianiqlanadi. 
O'yindarslariturlixilshakllardao'tkazilishimumkin. Masalan, 
musiqaasboblarimavzusinio'tayotgandatalabalargaturlixilmusiqaasboblarirasmlaritushi
rilgankartochkalarberiladi. 
O'qituvchimagnitafonyordamidamilliycholg'uasbobidaijroetilganmusiqaniijroetadi. 
O'quvchilar, o'znavbatida, 
musiqiyasbobdaqo'lidagikartochkalardaqandaymusiqaijroetilishininamoyishetadilar. 
Engfaolvazukkotalabalarbaholanadivarag'batlantiriladi. Viktorinalar, konsertlar, bahs-
munozaralar, 
ohangnitopishkabidarslartalabalarningnazariyvaamaliybilimlarigaasoslanadi. Darslar 
video lentayordamidaijodiyjamoalarga, turlimadaniy-ma'rifiytadbirlargayokitabiatga, 
shaharlargamusiqiysayohatshaklidatashkiletiladi. 
Yo'naltiruvchi: 
Yo'ldoshev Sh., Usmonov S. Pedagogiktexnologiyaasoslari. - 
Toshkent, - Fan, 2001 yil. 
Ishmuhammedov R, Abduqodirov A. Ta'limsohasidainnovatsion 
texnologiya. - Toshkent, - Fan, 2008 yil. 

---

26 
Tolipova Sh. Pedagogiktexnologiyado'stonamuhityaratishdir 
omili. - Toshkent, UNIREF, RTM, XTB, 2005 y. 
Davletshin M. G. Zamonaviymaktabo'qituvchisipsixologiyasi. 
- Toshkent, - O'zbekiston, 1999 y. 
Sharipova G. Musiqanio'qitishmetodikasi. TDPU, 2004 yil. 
Musiqavamaktabrepertuarinio'qitishmetodikasi. Ilmiyta'lim - 
uslubiykompleks. - SamDU, 2011 yil. 
Maxsusfanlarnio'qitishmetodikasi. - O'qitishmetodik 
murakkab. SamDU, 2011 yil. 

---

27 
TALABALARDA IJODKORLIK QOBILYATINI RIVOJLANTIRISHDA
EVRISTIK FAOLIYATNI TEXNOLOGIYALASHTIRISH