Sitall va shlakli sitall ishlab chiqarish texnologiyasi reja

---

Sitall va shlakli sitall ishlab chiqarish texnologiyasi 
REJA: 
Kirish so’zi. 
1.
Sitallning yaratilish tarixi. 
2.
Sitall ta’rifi. 
3.
Sitallga xos xususiyatlar. 
4.
Katalitik kristallanish. 
5.
Sitall turlari. 
6.
Sitallning kimyoviy tarkibi. 
7.
Sitall olish texnologiyasi. 
8.
Sitall xossalari. 
9.
Sitall ishlatilishi. 
Mavzuga oid tayanch so’z va iboralar. 
Nazorat savollari. 
Kirish so’zi. 
XX asrning o’rtalarida insoniyat tarixida yaratilgan mo’jizalar qatoriga shishakristall 
moddalarining amerikalik mutaxassis Stuki tomonidan kashf etilishi yotadi. Bunday buyumlarning 
kashf etilishi shishadek mo’jizakor shaffof moddalarga xos bo’lgan salbiy xususiyat - 
mo’rdlikning oldini olish imkoniyatini yaratdi. 1960 yildan boshlab sitall moddalarini olish ustida 
ishlash butun dunyoda, shu jumladan Rossiya, Ukraina, Gruziya, Qozog’iston va O’zbekistonda 
ham avj olib ketdi. 
 
1. Sitallning yaratilish tarixi. 
Sitallni ilk bor turi “Pirokeram” va “Fotokeram” Amerika Qo’shma Shtatlarida 1957 yili 
Stuki tomonidan “Korning” firmasida olindi. Shundan keyin butun dunyoda sitall va unga 
o’xshash moddalar olish ustida ilmiy-tadqiqot ishlari qizib ketdi. Natijada Ruminiyada “Rumin 
chinnisi”, Sharqiy Germaniyada “Vitrokeram”, Yaponiyada “Devitrokeram” va “Miraklan”, 
Chexoslovakiyada “Kriston”, Polshada “Kvaziglas”, “Kvazikeramika” va “Disilital”, Vengriyada 
“Minelbit”, Rossiyada “Sitall” va “Fotositall” nomi bilan ataluvchi turlari paydo bo’ldi. 
Amerikalik Stuki va Shuler, Rossiyada moskvalik olimlar I.I.Kitaygorodskiy, 
N.M.Pavlushkin va P.D. Sarkisov, Belorussiyada L.A.Junina, Gruziyada K.S.Kutateladze, 
Qozog’istonda S.T.Suleymanov va B.O.Esimov, O’zbekistonda N.A.Sirojiddinov va ushbu 
darslik muallifi pirokeram moddalarining faqat tarkibi va texnologiyasini yaratibgina qolmay, 
ularning olinishini chuqur ilmiy-nazariy asosda ta’riflab berdilar va shu soxaning rivojlanishiga 
salmoqli hissa qo’shdilar. 
49-rasm. Sitall maxsulotlar.