Oʻzbеkiston rеspublikasi oliy va oʻrta maхsus ta’lim vazirligi toshkеnt arхitеktura va qurilish instituti

3.1.2. Professiografiyaning psixologik asoslari 
Malaka darajasini aniqlash uchun mehnat vazifalari, kasbiy bilim, malaka, 
koʻnikma  tavsifi  muhim  ahamiyatga  ega.  Kasbiy    toliqishni  oʻrganish  uchun 
shunday belgilardan foydalanildiki, ular yordamida kasbiy toliqishning keltirib 
chiqaradigan  omillarini  aniqlaydi.  Shunday  qilib,  profesiografiyaning 
differensial  tamoyili  kasbning  oʻrganish 
usullarini  uning  tavsifi,  mazmuni,  shuningdek, 
qoʻllanilish  sohasi  ya’ni  professiografiya 
oʻtkazish  xususiyatlari  uning  maqsadlari  bilan 
belgilanadi.  Maqsadlari  quyidagi  faoliyat 
sohalari  bilan  bogʻlangan  boʻlishi  mumkin:  1) 
Ishchilar  attetsatsiyasi.  2)  Yangi  kasblar 
mutaxassisliklarni  loyihalashtirish.  3)  Optantlar 
profkonsultasiyasi  va  mutaxassislar  tanlovi.  4) 
Kasbiy  ta’lim  malaka  tayyorgarligi  va  malaka  oshirishni  takomillashtirish.  5) 
Shaxs  kasbiy  rivojlanishi  boʻyicha  ilmiy  tadqiqotlar.  E.M.Ivanova 
professiografiyaning  4  ta  guruhini  taklif  etadi:  ma’lumotli,  diagnostik, 
prognostik  va  metodik.  Informatsion  (ma’lumotli)  professiografiya  oktantlar, 
ya’ni, kasb tanlash zaruriyati oldida turgan shaxslar bilan kasbiy maslahat ishlari 
uchun  moʻljallangan.  Ular  qatoriga  oʻquvchilar,  kasb  bilim  yurtlari 
bitiruvchilari, ishsizlar va kasblarni almashtirmoqchi boʻlganlar kirishi mumkin. 
Informatsion    professiografiya  ishlari  maxsus  kasbiy  adabiyotlarni  tahliliy  va 
hujjatlarni  oʻrganish  orqali  amalga  oshiriladi.  Diagnostik  professiografiyalash 

---

142 
 
mehnat  samaradorligining  pastligi  mahsulot  sifatining  pastligi,  avariya  holati, 
travmatizm,  kadrlar  qoʻnimsizligi  sabablarini  aniqlash  uchun  oʻtkaziladi. 
Diagnostik  professiografiyalash  quyidagi  masalalarni  oʻz  ichiga  oladi.