3/2022
Иқтисодиёт тармоқлари
2050 йилгача
Металлургия – 2018 йилдаги кўрсаткичга нисбатан энергия сарфини
икки баробар камайтириш
Қайта тикланувчи энергия - етуклик босқичига етиш, қайта тикланув
-
чи энергия манбаларидан жаҳон энергия таъминотининг ўзгарувчан
компоненти сифатида фойдаланиш, глобал энергия истеъмоли тарки
-
бида қайта тикланувчи энергия манбаларининг улуши 40% дан ортиқ.
Германия умумий энергия манбалари таркибидаги истеъмоли 60%
Ернинг иссиқлик энергияси – глобал қувватларнинг барқарор
кенгайиши, АҚШда – геотермал энергия улушининг 10% га ва миллий
энергия балансининг харажат қисмининг 10% гача қопланиши
Аккулумляция (энергияни йиғиш) ва энергияни сақлаш – пневматик
қурилмалар (сиқилган ҳаво), литий-ионли, қаттиқ ҳолатли ва бошқа
турдаги батареялар, “металл-ҳаво” аккумуляторлари, водород ва
гидравлик аккумулятор тизимлари асосида саноат иншоотларини
яратиш
Етакчи давлатларининг юқори технологик ютуқлари, антропологик
бурилиш (киберфизик тизимларнинг кенг қўлланилиши ва янада
ривожланиши, инсон онгини декодлаш, трансгуманизм)
2050–2075 йил
-
ларда
Тез нейтрон реакторларида ишлатиладиган қазиб олиш учун иқтисодий
жиҳатдан мавжуд бўлган табиий ураннинг жаҳон захираларининг
камайиши (ХХИ аср бошидаги билим ва технологиялар нуқтаи
назаридан)
2050–2100
йилларда
Атом саноати – дейтерий ва литийдан фойдаланган холда термоядро-
вий синтез реакцияларининг ривожланиши – энергиянинг деярли
тугамайдиган манбаи (уларнинг табиий захиралари миллионлаб
йиллар давом этиши мумкин). Капитал қўйилмалар ва операцион
харажатлар нуқтаи назаридан энг қиммат қурилма тури ҳисобланади
Бугунги кунда дунёнинг кўплаб мамлакатларида истеъмолчиларни иссиқлик
энергияси билан таъминлашда иссиқлик ва электр таъминоти муҳим роль ўйнайди.
Унинг энг кенг тарқалган шакли иссиқлик электр станцияларида (ИЭС) иссиқлик ва
электр энергиясини бирлашган (когенерацион) ишлаб чиқариш бўлиб, бу бирламчи
ёқилғининг 40%игача тежаш имконини беради. Бошқа энергия тизимлари (электр
энергияси, нефть таъминоти, газ таъминоти)дан фарқли ўлароқ, бу тизимлар
чекланган ҳудудда ишлайдиган маҳаллий бозорлардир. Баъзи экспертларнинг
ҳисоб-китобларига кўра, ҳозирги вақтда дунёда 80 000 га яқин энергетика бозори[4]
мавжуд бўлиб, улардан 50 000 таси Россияда[5], 6 000 га яқини Европа Иттифоқи
мамлакатларида[6], қолган 24 000 таси Хитой, МДҲ давлатлари (Украина,
Белорусcия, Қозоғистон, Ўзбекистон), АҚШ ва мамлакатлар ҳудудида жойлашган.
Global Market Insights маълумотларига кўра, жаҳон иссиқлик энергетикаси
бозори 2021 йилда 150 миллиард доллардан ортиқsа баҳоланди. 2026 йилга келиб
иссиқлик энергиясининг йиллик глобал истеъмоли 14000 Пикоджоулдан ошиши
кутилмоқда[7].
Умуман олганда, дунёнинг ҳеч бир давлатида Россиядаги каби иссиқлик
энергетикаси ўзининг ташқи кўриниши учун кенг ҳудудлар ва оғир иқлим
149
Do'stlaringiz bilan baham: |