O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti maktabgacha va boshlang’ich ta’lim fakulteti

Semantik usul. 
So‘zning bir turkumdan boshqa turkumga ko‘chi-shi asosida yangi so‘z 
yasalishidir. Masalan, sifatning otga ko‘chishi asosida: 
ko‘k 
(osmon ma’nosida), 
erkak, chol, kampir
; 
sodda va juft fe’lning otga ko‘chishi asosida: 
kurash, kengash, urush, keldi-ketdi, bordi-keldi, qo‘ydi-
chiqdi, yurish-turish, yozuv-chizuv
; sonning ravish-ga ko‘chishi asosida: 
birga(ketmoq), birdan 
(kirmoq
); otning ravishga ko‘chishi asosida: 
kunduzi, kechasi (qaytmoq
), 
boshda (sezmoq) 
kabilar 
shular jumlasidandir. Semantik usul asosida yasalgan so‘zning lug‘aviy ma’nosi yangilanishi bilan 
bir qatorda uning grammatik ma’no va vazifasi ham o‘zgaradi. Qiyoslang: 
Mushuk tavadagi go‘shtni 
oldi-qochdi (fe’l). Oldi-qochdi gaplar hammaning joniga tekkan (sifat).
Fonetik usul. S
o‘z tarkibida yuzaga keladigan fonetik o‘zgarishlar asosida yangi ma’noli so‘z 
yasalishidir. Bu usul orqali so‘z yasalishida ikki xil fonetik o‘zgarish natijasida yangi so‘z hosil 
bo‘ladi: 1) tilning tarixiy taraqqiyoti davomida so‘z tarkibida tovush o‘zgarishi natijasida yangi so‘z 
hosil bo‘ladi: ko‘r-
ko‘z, bo‘y(doq)-bo‘z, bo‘r-bo‘z
; 2) so‘z urg‘usining o‘rni o‘zgartirilishi bilan : 
yangi΄-ya΄ngi (hozir), endi΄-e΄ndi (hozirgina), ho΄zir-hozi΄r
. 
Abbreviatsiya usuli. 
Murakkab so‘z birikmalarini turli usullar yordamida qisqartirish orqali 
yangi so‘z yasalishidir. Masalan, 
elektron hisoblash mashinasi-EHM, Birlashgan Millatlar 
Tashkiloti-BMT.
Qisqartma so‘zlarning ba’zilari tilimizda aynan o‘zlashtirilgan holda ishlatiladi: 
YUNESKO, 
NATO
kabilar shular jumlasidandir. So‘z yasalishining bu usuli o‘zbek tilida rus va boshqa xorijiy 
tillar ta’sirida o‘tgan asrning boshlarida shakllangan bo‘lib, faqat qisqartma otlar yasalishida 
ishlatiladi.