Масъул муҳаррир

10
SINFDAN TASHQARI O‘QISH UCHUN KITOB TANLASH TAMOYILLARI
Ataboyeva Dildora To‘libayevna 
Qoraqalpog‘iston Respublikasi 
Beruniy tumani 60-maktab 
boshlang‘ich sinf o‘qituvchisi 
Tel [phone]

Annotatsiya: Ushbu maqolada boshlang‘ich sinflarda sinfdan tashqari o‘qish va bunda 
tanlanadigan asarlarga qo‘yiladigan shartlar va eng muhimi ushbu jarayonda o‘qituvchiga 
qo‘yiladigan talablar haqida fikrlar bildiriladi.
Kalit so‘zlar: 1959-yil, asarning tarbiyaviy ahamiyati, hikoyalar, ertaklar, she’rlar, 
topishmoqlar, maqollar, asarlarning xilma xiligi, erkin asar tanlash qobilyati.
Maktablarda 1959-yildan boshlab maxsus sinfdan tashqari o‘qish darslari tashkil etilgan. 
Sinfdan tashqari o‘qish darslari 1-2 -sinfda haftada 1 marta, 3-4-sinfda 2 haftada I marta 
o‘tkaziladi. Savod o‘rgatish jarayonida esa haftadagi oxirgi alifbe darsining 17 -20 daqiqasi 
ajratiladi. Ushbu darslarni tashkil etish jarayonida asarni to‘g‘ri tanlash zarur shartlardan biridir. 
Bunda o‘qituvchi o‘quvchilrining qiziqishlarini va asarning foydali tamoyillarini hisobga oladi. 
Tanlangan asar har tomonlama o‘quvchiga mos tushishi lozim. O‘qituvchi tomonidan tanlanadigan 
asarlar quyidagi shartlarga javob berishi lozim:
1. Kitob tanlashda tarbiyaviy ahamiyati ko‘zda tutiladi. Bunda O‘quvchiga tarbiyaviy 
jihatdan muhim bo‘lgan kitob tanlash maqsadga muvofiq. Tanlangan asar o‘quvchiga vatanga 
muhabbat, yurtga sadoqat, buyuk o‘tish bilan faxrlanish, ajdodlarga munosib bo‘lish va boshqa 
shu kabi tarbiyaviy ahamiyatga molik bo‘lishi;
2. Kitob tanlashda asarlar janri va mavzusining xilma-xilligi e’tiborga olinadi. Bunda 
boshlang‘ich sinf o‘quvchisining yoshini inobatga olgan holda turli xildagi janrdagi asarlarni 
tanlash va bolani qiziqishlarini hisobga olish maqsadga muvofiq (hikoyalar, ertaklar, she’rlar, 
topishmoqlar, maqollar va b.) chunk bola bir xil arsalardan tez zerikadi. Shuning uchun ham 
xilma xil bo‘lishi maqsadga muvofiq;