О. Mavlonov, Т. Tilavov, В. Aminov biologiya

muskullariga qon oqib kelishini kuchaytirib, ularni kislorod va oziq moddalar
bilan ta’minlanishini yaxshilaydi.
Topshiriqlarga javob yozing va javobingizni tekshirib ko‘ring:
1. Yurak ishini boshqaradigan omillar va ularning funksiyasini juftlab ko‘rsatmg: A -
simpatik nervlar, В - parasimpatik nervlar, 
D 
- adrenalin, kalsiy tuzlari, E - kaliy
tuzLari; 
1
- yurak qisqarishini kuchaytiradi, 
2
 - yurak qisqarishi tezligi va kuchini
kamaytiradi, 3 - yurak qisqarishi kuchi va tezligi ni oshiradi, 4 - yurak qisqarish
kuchini kamaytiradi.
2. Jismoniy ish bajarilayotganda yurak ishining boshqarilishi jarayonini tartib bilan
ko'rsating: A - yurakning qisqarish kuchi va qisqarish tezligi oshadi, В - buyrakusti
bezining adrenalin ishlab chiqarishi kuchayadi, D - muskullar kislorod va oziq
moddalar bilan ko'proq ta’minlanadi, E - simpatik nervlar orqali nerv impulslari
yurakka boradi, F - qcm tomirlariga ko‘proq qon haydaladi.
0 ‘ylab javob bering:
Nima sababdan yurak o‘qtin-o‘qtin qisqarib qonni haydashiga qaramasdan, tomirlarda
qon uzluksiz oqib turadi?
66 
J

---

Qon ketishining organizmga ta’siri. 
Odam tomirlari bo‘ylab 5 litrga yaqin
qon oqib turadi. Qon tomirlari jarohatlanib, ko‘p qon yo‘qotilganida qon bosimi
pasayib ketadi. Miya, yurak va barcha organlarning kislorod bilan ta’minlanishi
izdan chiqib, odam hayoti uchun jiddiy xavf tug'iladi. Odam 2-2,5 litrdan
ko‘proq qon yo‘qotganida halok bo‘ladi. Ayniqsa, arteriyalar va yirik venalardan
qon ketishi juda xavfli bo‘lib, o‘z vaqtida chora
ko'rilmaganida o'limga olib kelishi mumkin.