2. Dars turlari va tuzilishi Nostandart darslar

Hamkorlik ta’limining
mohiyati o‘qituvchi va o`quvchilarning ta’lim jarayonida 
birgalikda ishlashlari, bir-birlarini chuqur tushuna olishlari, bir-birlariga nisbatan yaqinlikni his 
qilishlari, ta’lim maqsadiga erishganlik natijalarini hamkorlikda tahlil qilishidan iborat. 
Individual ta’lim
o‘qitishning eng qadimgi turi hisoblanadi. Hayotiy tajribalarni 
ajdodlardan avlodlarga uzatish ibtidoiy jamiyatda yuzaga kelgan. Yozuv paydo bo‘lishi bilan 
qavm boshlig‘i turli belgilar yordamida o‘zining tajribalarini yoshlarga o‘rgatgan. O‘qituvchi va 
o`quvchining bevosita va individual aloqasiga misol sifatida repetitorlikni ko‘rsatish mumkin. 
O‘qishni tashkil etishning individual shakli antik davr va o‘rta asrlarda yagona usul bo‘lgan, 
undan ba’zi mamlakatlarda XVIII asrgacha keng foydalanilib kelingan.
Faol o‘qitish (
yoki interfaol ta’lim) ta’lim tizimida tobora ommalashayotgan ta’lim turi 
sanaladi. U ta’lim subyektlari – o‘qituvchi, o`quvchi va o`quvchilar guruhi o‘rtasida yuzaga 
keluvchi hamkorlik, qizg‘in bahs-munozalar, o‘zaro fikr almashish imkoniyatiga egalik asosida 
tashkil etiladi. Shuningdek, o`quvchilarda erkin fikrlash, shaxsiy qarashlarini erkin ifodalash, 
muammoli vaziyatlar yechimlarini birgalikda izlash ko‘nikma, malakalarini shakllantiradi. 
Interfaol ta’lim jarayonida bahs-munozara, muammoli vaziyat, trening, debat, intervyu, taqdimot 
namoyish va o‘yin texnologiyalaridan maqsadli foydalanish kutilgan natijani beradi. 
Muammoli ta’lim
zamonaviy ta’lim mohiyatini aks ettiruvchi ilg‘or PT hisoblanadi. 
Undan ta’lim amaliyotida foydalanish talabalarda ijodiy izlanish, kichik tadqiqotlarni amalga 
oshirish, ilmiy farazlarni ilgari surish, natijalarni asoslash va ma’lum xulosalarga kelish kabi 
ko‘nikma, malakalarni shakllantirishga xizmat qiladi. Talabalarga pedagogik faoliyatni tashkil 
etishga oid topshiriq va masalalarni tavsiya etish ularda bilish faolligi va ijodiy qobiliyatni 
shakllantiradi. Ta’limning bu turida muammoli topshiriqlar, shuningdek, muammoli pedagogik 
vaziyatlarni hal qilish metodi faol qo‘llaniladi.
Dasturiy ta’lim (dasturlashtirilgan o‘qitish) harakat (operasiya)lar ketma-ketligi tizimini 
ifodalovchi, ularni bajarish ilgaridan rejalashtirilgan natijaga olib keluvchi “dastur” terminidan 
kelib chiqadi. Ushbu ta’lim turining maqsadi o`quv jarayonini boshqarishni yaxshilashdan iborat. 
Unga ko‘ra o‘qitish murakkab dinamik tizim sifatida qaraladi. Dasturiy ta’lim yangi didaktik, 
psixologik va kibernetik g‘oyalar asosida XX asrning 60-yillari boshlarida yuzaga keldi.