Iii международная научно-практическая конференция

III Международная научно-практическая конференция
 
220 
III International Scientific and Practical Conference 
Koʻkrak orqali nafas olish bosimni oʻzgartiradi va shu tarzda,mushaklarning 
ishini boshqaradi. 
Pumse harakatini bajarayotganda koʻkrak qafasidagi bosim bilan atmosfera 
bosimi orasida farqning yuzaga kelishi oqibatida nafas olish ong darjasida ancha 
chuqur boʻladi. 
Odatda bosim minutiga 16-17 sikl darajasida barqarorlashadi va sikl davomida 
500 ml atrofidagi hajmda havo olinadi,shu tarzda 1 daqiqa oʻpka orqali
8-9 litr havo oʻtadi. 
Pumsedagi keskin harakatlarni bajarish paytida sikllarning miqdori daqiqaga 
10-20 marta ortadi.Keskin harakatlarni bajarish vaqtida ham xuddi karakatlarni koʻp 
martalik bajarish vaqidagi kabi kislorodga ehtiyoj ortadi. 
Pumse harakatlarini bajarayotganda odam organizmining asab tizimiga muhim 
e’tibor qaratiladi.Asab tizimining oʻziga xos xususiyatlari juda murakkab asab 
jarayonlarini belgilaydi,fiziologiya ham ma’lum darajada roʻl oʻynaydi. 
Harakat,zarur boʻlgan mushaklarning qisqarishi va safarbarligini chaqiradigan 
impulslarni yoʻli bilan amalga oshiriladi. 
Asab tizimi uchun barcha holatlarda yuqori turish va oʻzini-oʻzi boshqarish 
yoʻli bilan atrof muhitga qobiliyati xosdir. 
Asab tizimi tomonidan olingan tajribani idrok qilish,sodir boʻlayotgan 
jarayonlarning bir butunligi va anglanishi bilan sintez qila olinishi,uni yuzaga kelgan 
holatlarga teng tarzda adaptatsiya qilishiga imkon beradi. 
Pumse bilan barcha yoshdagi insonlar,yoshu-qri shugʻullansa boʻladi.Shu bilan 
birga pumse biln shugʻullanganlarni umurtqa pogʻonasi toʻgʻri rivojlanadi. Yosh 
oʻsib kelayotgn yoshlar pumse bilan shugʻullansa jismonan oʻziga boʻlgan ishonchini 
oshirib,har xil salbin yomon (ichkilik, chekish) odatlarga nisbatan oʻzida immunitet 
hosil qiladi va sogʻlom avlod rivojlanishiga ijobiy yordam beradi.