Termiz davlat universiteti professor A. N. Ro’ziev nomidagi «Geografiya»


Geroderzik tayanch shaxobchalarini barpo kilish usullari



Download 2,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet60/171
Sana29.12.2021
Hajmi2,61 Mb.
#81360
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   171
Bog'liq
topografiya asoslari va kartografiya

 
Geroderzik tayanch shaxobchalarini barpo kilish usullari. 
Kordinatalari va absolyut balandligi aniklanib, errning tabiiy yuzasidagi urni maxsus 
berlgilar  bilan  maxkamlangan  nuktalar  geroderzik  tayanch  nuktalar  deryiladi.  Bu 


 
45 
nuktalar tayanch, punktlari derb xam yuritiladi. Geroderzik tayanch nuktalar yigindisi 
geroderzik tayanch shaxobchalarini tashkil etadi. 
Geroderzik  tayanch  punktlar  planli  va  balandlik  tayanch  punktlarga  bulinadi.Agar 
punktlarning  fakat  koordinatlari  aniklangan  bulsa  planli  tayaanch  punkt,  absolyut 
balandligi aniklangan bulsa balandlik tayanch punkt deryiladi. 
Planli  tayanch  punktlarning  err  yuzasidagi  urni,  ya'ni  koordinatlari  ikki  usul  bilan-
astronomik va geroderzik usul bilan aniklaniladi. 
Astronomik  usul..  Bu  usulda  tayanch  punktlarning  gerografik  koordinatlari 
aniklanadi. Ularning gerografik kerngligi -kuyosh va yulduzlarni astronomik kuzatish 
natijasida, gerografik uzokligi esa bir vaktning uzida ikki nuktaning maxalliy vaktini 
radioterlergraf  orkali  bilib  olib,  ularning  farkini  aniklash  bilan  xisoblab  chikiladi. 
Astronomik tayanch punktlar  err yuzasida yogoch stolba yoki kurom (tosh uyumi) 
bilan berlgilanadi. 
Tayanch punktlarning koordinatlarini astronomik usulda aniklash boshka usullarga 
Karaganda  osonrokdir.  Lerkin  ularning  aniklik  darajasi  xozirgi  vaktda  geroderzik 
tayanch nuktalarga bulgan talabga javob berrmaydi. 
Shuning  uchun  astronomik  uerl  bilan  aniklangan  tayanch  punktlaridan  fakat  katta 
aniklik  talab  kilmaydigan  plan  olish  ishlarida  yoki  geroderzik  usul  kullanib
 
bulmaydigan joylardagina asos sifatida foydalanish mumkin. 
Geroderzik  usul.  Bu  usulda  tayanch  punktlarining  koordinatlari  asosan 
triangulyatsiya,  trilaerratsiya  va  poligonomertriya  mertodlari  bilan  aniklaniladi. 
Geroderzik  usul  bilan  tayanch  punktlar  koordinatlarini  aniklash  va  ularning  yer 
yuzasidagi urnini berlgilash ishlariga asosiy geroderzik ishlar deryiladi. 
Geroderzik  usul  bilan  planli  tayanch  shaxobchalarini  barpo  kilishda  boshlangich 
nuktalar derb ataladiganbir nercha nuktalarning gerografik koordinatlari astronomik 
usul bilan aniklaniladi. Ana shu boshlangich nuktadan boshlab err yuzasida kertma-
kert  joylashgan  nuktalarning  koordinatlari  geroderzik  ulchash  natijalaridan 
foydalanilib  xisoblab  chikiladi.  Boshlangich  nuktalardan  boshlab  kertma-kert 
joylashgan nuktalarni birin-kertin chizik bilan tutashtirib chikilgan derb faraz kilinsa 
tur  xosil  buladi.Agar  shu  tur  kator  uchburchaklardan  iborat  bulsa-triangulyatsiya 
turi, kupburchaklardan iborat bulsa-poligonomertriya turi deryiladi. 
 

Download 2,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   171




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish