I-mavzu. 1918-1939 yillarda angliya reja; 1-§. Urushdan keyingi iqtisodiy va siyosiy inqiroz yillarida Angliya

partiyasi rahbari 
Ramzey Makdonaldga 
Angliya tarixida birinchi marta leyboristlar hukumatini 
tuzishni topshirdi.
1924 yil yanvarida leyboristlar rahbari Ramzey Makdonald boshchiligida yangi, birinchi 
leyboristlar hukumati “ishchilar hukumati” tuzildi. Bu hukumat “ishchilar hukumati” deb atalgan 
bo‘lsada, haqiqatda hukmron burjuaziya manfaatini ko‘zlab siyosat yuritdi.
Leyboristlar hukumati ochiqdan-ochiq korxona egalarini yoqlab chiqdi, mustamlakachilik 
tarafdori bo‘lib ish ko‘rdi. “Ishchilar hukumati”ning siyosati amalda konservatorlar hukumatining 
siyosatidan farq qilmadi. Ishchilarning noroziligi kuchaya bordi. O‘ziga-o‘zi isnod keltirgan 
“ishchilar hukumati” 1924 yil oktabr oxiridayoq (hukumatning tuzilganiga bir yil to‘lmay turib) 
iste’fo berishga majbur bo‘ldi. 1924 yil 29 oktabrda yangi parlament saylovlarini o‘tkazdi. 
Konservatorlar parlamentda 413 ta leyboristlar 151 ta va liberallar 40 ta deputatlik mandatiga ega 
bo‘ldilar.
1924 yil noyabr boshida Bolduin boshchiligida konservatorlar hukumati tuzildi va 
mamlakatni 1929 yilgacha boshqardi.
Iqtisodiyotdagi turg‘unlik hamon bosh muammo bo‘lib qolmoqda edi. Ishbilarmonlar va 
siyosiy arboblar qachonlardir jahon bozorida Britaniya hukumronligining asosi bo‘lgan, hamda 
Britaniya sanoatining yuksak foyda olishini ta’minlagan tijorat erkinligini tiklashni talab eta 
boshladilar. Ammo buning uchun, eng avvalo, ingliz valyutasining (funt sterling) oltin asosini 
yaratish lozim edi. Faqat shunday tadbirgina ingliz pul tizimining oldingi barqarorligini tiklashi 
mumkin edi. Ammo hukumat boshqa mamlakatlarning pul birliklariga nisbatan funtning qiymatini 
yuksak darajada belgilaganligi tufayli ingliz mahsulotlarining narxlari keskin oshib ketdi, natijada 
ingliz mahsulotlari raqobatga bardosh berolmaydigan bo‘lib qoldi. Bu esa turg‘unlikni yanada 
kuchaytirdi va ishsizlikni keskinlashtirdi.
Ingliz sanoatchilari ko‘pgina salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin bo‘lgan eng so‘nggi 
choraga qo‘l urdilar-ishchilarning usiz ham past darajada bo‘lgan ish haqini qisqartirishga qaror 
qildilar. Bunga javoban