Leksikologiya bilib oling. Leksikologiya

Kimga aza, kimga to‘y?
Bularning gapiga o‘laymi, qolaymi, tavba. 
Shanbada bichma, 
jumada ko‘chma
, derdi onam. Sichqonning ini ming tanga bo‘lmaydimi menga desa“. Shu 
xayolda jahli chiqib o‘tirgan edi, eshik ochildi. Ichkari kirgan Latifjon ko‘zlarini uqalab, ancha jim 
turdi. Keyin: 
− Shu, shu... volidamiz... haligiday ... bandalikni qildilar yangitda, - dedi sekin. - Omonatini 
topshirdi. 
Xursanali ko‘z va og‘zini katta ochib, taxta bo‘lib qotib qoldi. Latifjon qalqib chiqqan 
ko‘zyoshlarini yashirish uchun yuzini chetga burdi. (A.Muqimov) 
14.3-mashq. 
Matnlardagi tegishli gaplarni berilgan maqollarning mosi bilan almashtiring. Fikr 
mazmunida yuzaga kelgan farqni izohlang. 
1. Yolg‘izligim, yakkaligim kimga xalal beryapti, ena? 
−
Ko‘pchilikdan ayrilib, nima karomat toparding
, bolam, bunday shumshayib o‘tiraverganing 
bilan ish o‘z-o‘zidan yurishib qolmaydi-ku. Oshna-og‘aynilaring, yor-do‘stlaring bilan kengash, 
birgalikda harakat qil. 
Yolg‘iz tuya baqiroq bo‘lar, yolg‘iz bola yig‘loq bo‘lar. 
Yolg‘iz otning changi chiqmas, changi chiqsa ham dong‘i chiqmas. 
Yolg‘iz daraxt o‘rmon bo‘lmas. 
2. Bir o‘rmonda bolta paydo bo‘lib, daraxtlarga qirg‘in keltiribdi. Og‘ochlar unga qarshi chora 
topolmay, qari Emandan maslahat so‘rashibdi. „Bolta deganlaring nima o‘zi? U nimadan 
ishlangan?“− deb so‘rabdi Eman. „Bolta − temirdan yasalgan bir matoh“, − deb javob beribdilar. 
„O‘zi-ku, temir ekan, dastasi-chi? Dastasi ham temirdanmi?“ − deb so‘rabdi Eman. „Yo‘q,− 
debdilar, − dastasi − og‘ochdan, o‘zimizdan“. „Dastasi o‘zimizdan bo‘lsa, unga chora yo‘q“, - 
degan ekan Eman. 
O‘zingdan chiqqan baloga qayga borasan da’voga. 

---

Muallif: Fazliddin O‘taganov 
91 965 55 99 
Manglayingga uradigan toshing ham o‘zingdan bo‘lsin. 
O‘zingdan o‘tganni o‘zaging bilar. 
3. Jolinus hakim bir kimsa donishmand bir zotning yoqasidan tutib, uni haqorat qilayotganini 
ko‘rdi va shunday dedi: 
−Agar bu odam chindan ham dono bo‘lganida, uning bir nodon bilan ishi shu darajaga bormas edi.
 
Dono bilan nodon bir buloqdan suv ichmas. 
Dono qarisa ham, donoligi qarimas. 
Nodon so‘zlar − dono ibrat olar.