Tosh kent davlat a g r ar universiteti ozbekjlston r espublik asi fanlar akadem iyasi z o o L o g iy a in st it u t I

Losossimonlar sistidikolyozi
Kasallik qo‘zg‘atuvchilari - Spirurata kenja turkumi, Rhabdo- 
chonidae 
oilasiga mansub 
Cystidicola farionis
neinatodasi 
hisoblanadi.
Qo‘zg‘atuvchisi. 
Kasallikni erkak va urg‘ochi nematodalar 
chaqiradi. Ularning tanasi ipsimon. Halqumi silindrsimon. Oshqo- 
zoni juda uzun va ikki bo‘limdan tashkil topgan. Urg‘ochi 
tanasining uzunligi 21-35 mm, eni 0.47-0.71 mm. Tuxumi qalin 
qobiq bilan qoplangan. Erkagi kichik, uzunligi 10.8-22.0 mm. Anal 
oldi so‘rg‘ichlari 14-18 juft, keyingisi 5 juft. Erkak va urg‘ochilari
25 turdan ortiq baliqlar, jumladan losossimonlar, sigsimonlar, 
xariussimonlar 
va 
koryushkasimonlarning 
suzgich 
pufagi 
bo‘shlig‘ida parazitlik qiiadi.
C. farionis
ning rivojlanishi oraliq xo‘jayin - relikt yonsuzar 
Pontoporeia affinis
lar ishtirokida amalga oshadi. Baliqlar С
farionis
bilan zararlangan yonsuzarlar bilan oziqlanishi oqibatida 
zararlanadi. Yosh urg‘ochi va erkak nematodalar ichakda uzoq 
tunnasdan suzgich pufagiga o ‘tadi.
Epizootologiyasi. C. farionis
sovuqsevar tur hisoblanadi. Baliq­
larning voyaga yetganlari kasallikka moyil boiadi. Nematodalar 
baliqlarning suzgich pufagida to‘planadi, ba’zan miqdori haddan 
tashqari ko‘payib ketadi (1000 nusxagacha).
176

---

С. 
farionis
tez tez bentofaglar - siglar va yirtqchlarda, ba’zan 
planktofaglarda uchraydi. Sistidikolyozdan baliqlarning o ‘lishi qayd 
etilmagan.
Klinik belgilari. 
Hatto ko‘p miqdorda nematodalarning 
parazitiik qilishi suzgich pufagi devorining sezilarli patologik o‘zga- 
rishlariga sabab boimaydi. Ammo, gulbaliq kuchsiz zararlanganda 
ham kamqonlik aniqlangan va kislorod yetishmaganligi sababli 
sezuvchanlik yuqori ko'tarilganligini ko‘rish mumkin. Aytish 
mumkinki, nematodalar toksik moddalar ajratib, eritrotsitlami eritib 
yuboradi.
Tashxis parazitologik tekshirishlar asosida qo‘yiiadi.