Pedagogikasi

TOPSHIRIQ. 
B erilgan  m atnni  o ‘qing.  Tanlagan 
kasbingizdan 
tashqari  yana qanday  hunarlam i  egallaganligingiz haqida gapirib bering.
0 ‘zbek san’ati
O 'z b ek   xalqi  san ’atining  barcha  sohalarida  o ‘sim lik  om am enti 
ustun  turadi,  am m o  u  doim o  geom etrik  naqshlar  bilan  birga  ishlatiladi.
106

---

G anchkor  ustalar  har  xil  turdagi  o ‘yma  ishlatadilar:  zam in-kori,  choka- 
pardoz,  lo‘li-pardoz  va  tabaqa-pardoz.  G anchkor  naqshlar  katta  korxo- 
nalar,  m a’muriy  imoratlar,  m adaniyat  va  san ’at  saroylarini  bezabgina 
qolm ay,  keyingi  yillarda  ju d a  k o ‘p  fuqarolarning  uylariga  ham   husn 
b ag ‘ishlamoqda.  Yirik  inshootlar,  m onum ental  obidalar,  keng  savdoga 
m o ‘ljallangan  o'ym ak or  ganch  naqshlar  m uayyan  m otivdagi  om am ent- 
lar  tasvirlangan  qoliplarda  quyilib  ishlanadi.  Bunday  ajoyib  milliy 
bezaklar Toshkentdagi  A lisher N avoiy  nom idagi  opera  va  balet teatrida, 
katta  san ’at  va  m adaniyat  saroylarida,  ju d a  k o ‘p  m a’muriy  va 
jam oatchilik  binolarida,  oshxonalar  va  d o ‘konlarda  keng  ishlatilgan 
boMib,  ular shahar husniga  husn bag‘ishlamoqda.
Yorqin  mayin  b o ‘yoqlar  bilan  an'anaviy  o ‘ym akorlik  naqshlarining 
birgalikda  ishlatilishi,  ayniqsa,  chiroy  kashf  etadi.  M ashhur  badiiy 
ganchkor  ustalardan  0 ‘zbekiston  fanlar  akadem iyasining  faxriy  a ’zosi, 
Respublikada  xizm at  k o ‘rsatgan  san’at  arbobi  Shirin  M urodov,  Xalqaro 
m ukofotlar  sovrindori,  0 ‘zbekistonda  xizm at  k o ‘rsatgan  san’at  arbobi 
A bdulla  Boltaev,  elda  katta  hurm atga  sazovor  b o ‘lgan  m ohir  ustalar 
ToshpoMat  Arslonqulov,  U sm on  Ikromov,  A nvar  Quliev,  Sham siddin 
G ’ofurov,  Quli  Jalilov,  0 ‘zbekiston fanlar akadem iyasining  faxriy  a ’zosi 
Y usuf  Ali  M usaev  va  boshqalar  yaratgan  o ‘ym akorlik  va  m e’morlik 
san’ati  xalqim izning badiiy  boyligidir.
Amaliy  bezak  san ’ati  turlaridan  0 ‘zbekistonda  keng  tarqalgan 
sohasi  -   bo'yoqli  rasm lar  chizishdir.  Odatda,  bu  soha  ikki  xilda:  ganch 
suvoqli  devorga  rasm  chizish  va  y o g ‘och  buyum larga  rangli  naqsh 
berishdan  iborat.  M azkur  hunam i  naqqoshlik  san’ati  deb  ataydilar. 
0 ‘tm ishda  yuksak  did  bilan  bunyod  etilgan  naqshli  muhtasham   binolar 
hozirgacha  kishini  o ‘ziga  maftun  qilib  kelmoqda.  N ihoyatda  boy, 
m azm unli  milliy  naqshlarim iz  turar  jo y   va  yirik  im oratlarning  devor 
ham da  shiftlarida,  oddiy  idish-tovoqda,  sandiq  va  k o ‘rpachalar, 
belanchak,  cholg‘u  asboblari  va  boshqa  buyum larda  jilovlanib  insonni 
hayratga soladi.44
BILASIZMI?
1. 
O datda  hunarm andchilikning  kam ida  32  xili  mavjud  bo‘lgan 
aholi  yashaydigan  joyga  «shahar»deb  nom   berilgan.  1897  y.  birinchi 
aholi  ro ‘yxati  vaqtida  katta  shaharlarda  aholining  ko‘pchilik  qismi 
hunarm andlar  hisoblangan.  M asalan,  N am angan  aholisining  64  foizi, 
Q o ‘qonning  52  foizi,  C hustning  54  foizi,  M arg'ilonning  50  foizi,
44 H.)Ka65opoB.