Microsoft Word Foydali qazilma end doc

21-§. Nodir metallar 
 
VOLFRAM KONLARI. 
Sof volfram oqish kulrangdagi juda og‘ir va juda qiyin eruvchan 
metaldir. Volframning klarki 0,0002, erish harorati 3410 °C, qaynash 
harorati 5500 °С, solishtirma og‘irligi 19,3. Volfram ajoyib xossalarga 
ega – qizdirilganda yuqori darajada elektron emissiyaga ega, qizdiril-
ganda deyarli kengaymaydi, ko‘p metallar bilan qotishmalar hosil 
qilish xususiyatiga ega. Bu xususiyatlari uchun volfram elektr 
chiqarishdaishlab  чиqаришда, maxsus mustahkam va yuqori haro-
ratga chidamli bo‘lgan qotishmalar tayyorlashda keng qo‘llaniladi (9-
rasm). Bundan tashqari kimyo sanoatida bo‘yovchi modda sifatida, 
yuqori sifatli benzin ishlab chiqarishda, katalizator sifatida ishlatiladi. 
Volfram 20ga yaqin mineral tarkibiga kiradi. Ularning asosiylari – 
sheelit va volframit. Volframning dunyo bo‘yicha tabiiy zaxirasi 2005 
yil ma’lumoti bo‘yicha 2,9 mln t, shu jumladan, 1,8 mln t Xitoyda 
to‘plangan. Bir yilda dunyo bo‘yicha 76,5 ming t volfram ma’dani 
qazib olinadi. Shundan 69 ming t ni Xitoy ishlab chiqaradi. 
Volfram ma’danlarining sanoat turidagi to‘plamlari quyidagi 
turlardagi konlar bilan bog‘liq: 

---

 
65
Volframli va molibden-volframli skarnlar – Gruziyadagi Tir-
nauz, O‘zbekistondagi Ingichka, AQSHdagi Pain-Krik va Avstraliya-
dagi King-Aylend konlari. 
Yuqori haroratli gidrotermal konlar – Rossiyadagi Iulta koni. 
Magmatik konlar – Rossiyadagi Boguta koni.