Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институги

юқори қирюқ.ш
ин ф и лтратл и ёки м илк 
ч ўнтакларига боси лм ай ди ган д ўм б оқ-ярали ж ароҳатланиш : 3) 
т от ал инфилт рат,
к ў п и н ч а , э р о з и в , к а м д а н -к а м ҳолатд а, 
ярали ж ароҳат бутун ю засини қоплаб олади. Бу турдаги силда 
алвеол а с у якл ар и қ ў п р о қ ж ароҳатл ан ади , “ ги п ер тр о ф и к лю - 
п оз кўриниш ли ги н ги в и т” ҳам ривож ланади: 4) 
икки томон-
лам а
ярали югирик 
к ўриниш ида нам оён бўладиган тури.
И. Г. Лукомский ва В. А. Васильеааар югирикни, асосан ярали 
турида, м илк ж ароҳатланганда ж ағн и н г ўсикпаридаги ўзгариш - 
л а р н и т а ъ к и д л а ш г а н , я р ал и к е ч и ш и д а , с у я к т ў қ и м а с и н и н г
ўлиш и оқибатида ал веол яр ўсикпар том он и д ан ж аг асосий та- 
наси том он ж араён давом этади ва ти ш л ар қим ирлаб қолади, 
аралаш чайнов юзаси ҳосил бўлади. М илкни жароҳатловчи ю ги­
р и к тури огир кечиш ида алвеоляр суяклар тўла ем и ри л и б к е ­
тади, ти ш л ар туш иб кети ш и кузатилади. С илли ю гирикда тан - 
глай ва м и л к ж ароҳати н и б и р гал и к д а к ел и ш и т е з-т е з учраб 
туради. Т англай олдин и 1/3 қи см и ж ароҳати ю қиш йўли б и ­
л ан ривож лан ад и ган тури, ярал и ю ги ри кка тав си ф л и ҳолат- 
дир. Д ўм боқча ўрнида ҳосил бўладиган яра тўқим а юзасига қан- 
дай тарқалса, чуқурликчага ҳам ш ундай тарқалади. Танглай ўрта 
қисм идаги яра л и м ф оген ёки гематоген йўл билан и н ф ек ц и я 
ю қиш и н атиж асида кузатилади. Бундай ж ароҳат ўчоғи қаттиқ 
ға д и р -б у д и р д ў м б о қ л и , к ў к и ш -қ и з и л ё к и о ч п у ш т и , ай р и м
ҳолда ш аф ф о ф ёри кд и кўриниш га эга. Ю гирик тан гл ай н и н г 
охирги у ч и н чи қ и см и д а ж о й л а ш с а, одатда ти л , ш у қаторд а 
танглай ти лч аси , ютқун ва қизилўнгач ж ароҳатланади. П а то ­
л о ги к ж араён л и м ф о ге н йўл б и л ан ю қ қан да, д ўм б окд и , кам
ҳолларда, ярали кўриниш да бўлади. Т илда ю ги ри кн и н г ярали 
кў р и н и ш и дўм б окл и гуридан кам учрасада, ти л ж ароҳатлан- 
ганда ш и ш ад и , қ ал и н л аш ад и ва к ў р и н и ш и н и йўқотади, юзи 
ял ти р о қ, д ан акд ек, дўм боқча кўриниш ида, деструктив ўзга-

---